خلاصه: خشکی یکی از مهمترین عوامل محدود کننده در تولید نخود زراعی می باشد. این تحقیق با هدف ارزیابی بیان همولوگ ژن Cpdhn1 بعنوان کاندیدای تحمل به خشکی در نخود زراعی اجرا گردید. چهار ژنوتیپ مختلف با سطوح مختلف تحمل به خشکی در قالب یک آزمایش فاکتوریل اسپیلت پلات با چهار تکرار کشت شدند و در معرض تیمار تنش خشکی (بر مبنای 25% ظرفیت زراعی) در مرحله گلدهی قرار گرفتند. صفات مختلفی در سه مرحله زمانی ( پیش از اعمال خشکی٬ در مرحله اعمال تنش خشکی- 6 و 48 ساعت بعد از شروع تنش- و در مرحله باز یابی-پس از آبیاری مجدد ) نمونه برداری شدند. بیان نسبی همولوگ ژن Cpdhn1 با کمک تکنیک RT-PCR بررسی گردید. افزایش سریع و قابل توجهی در بیان نسبی همولوگ ژن Cpdhn1 نسبت به ژن خانگی وکنترل داخلی Ubiquitin در اولین ساعات اعمال تنش (6 ساعت) در ژنوتیپ های متحمل مشاهده شد در حالی که حداکثر بیان نسبی در ژنوتیپ های حساس خیلی کمتر و کندتر از سایر ژنوتیپ ها (پس از 48 ساعت( شناسلیی شد. همچنین بیان این ژن در شرایط شاهد (بدون تنش- درحالت بیش از 75% ظرفیت زراعی) در ژنوتیپ های متحمل٬ خیلی بیشتر از ژنوتیپ های حساس بود که حاکی از نوعی آمادگی دائم برای مواجهه با خشکی در ژنوتیپ های متحمل تر است. گمان می رود بیان نسبی این ژن در ژنوتیپ های متحمل زودتر و شدید تر از ژنوتیپ های حساس شکل می گیرد که احتمالا با برخی خصوصیات مورفو- فیزیولوژیک که از اتلاف محتوای آبی گیاه از طریق اندام های رویشی٬ جلوگیری می کند٬ در ارتباط است.

کلمات کلیدی