وضعیت اقلیمی از مهم ترین عوامل مؤثر در مقدار تولید محصولات کشاورزی است. در بین پارامترهای اقلیمی، تغییرپذیری بارندگی یکی از مهم‌ترین فاکتورهای موثر بر مقدار رطوبت قابل استفاده گیاه و در نتیجه میزان تولید محصول می‌باشد. بنابراین، بخش کشاورزی نسبت به تغییرات بارندگی حساس تر و آسیب پذیرتر می باشد. در تحقیق حاضر به بررسی اثر بارندگی و نوسانات آن بر عملکرد دو محصول مهم کشاورزی شامل گندم و جو در استان گلستان پرداخته شده است. برای این منظور آمار عملکرد محصولات گندم و جو در سطح تمامی 33 مرکز خدمات جهاد کشاورزی استان گلستان در طول یک دوره 20 ساله، بررسی شد. پس از اخذ آمار بارندگی ماهیانه در طول دوره آماری و در محدوده هر مرکز خدمات و تعیین عملکرد هر یک از دو محصول گندم و جو و در دو وضعیت آبی و دیم، بررسی های اولیه آماری داده‌ها، از قبیل آزمون داده‌های پرت انجام شد. روند تغییر عملکرد هر یک از محصولات ذکر شده در طول دوره آماری بررسی، سپس به تحلیل رگرسیونی اثر زمان وقوع بارندگی بر عملکرد هر یک از محصولات فوق و در هر مرکز خدمات با استفاده از روش های رگرسیونی اتوماتیک و گام به گام پرداخته شد. نتایج بررسی تاثیر افزایش یا کاهش بارندگی سالیانه بر عملکرد محصولات نشان داد که عملکرد گندم در طول محدوده زمان مورد مطالعه دارای روند می باشد در حالی‌که در مورد جو نمی توان از وجود یک روند در عملکرد بحث نمود. همچنین بارندگی های هر ماه و یا افزایش یا کاهش بارندگی سالیانه، عملکرد جو (به‌خصوص جو دیم) را به‌شدت تحت تاثیر قرار داده است ولی تأثیرپذیری گندم از بارندگی های هر ماه و یا نوسانات سالیانه بارندگی بسیار کمتر بوده است. نتایج نشان می دهد که بارندگی ماه‌های خرداد، آبان و آذر برای گندم و ماه‌های اولیه و آخر دوره کشت برای جو بیشترین اثر را بر روی عملکرد دارند.

کلمات کلیدی