در قرن سوم و چهارم دنیار تصوف دانش و معلومات خاصی را نیاز داشت که بدون آن دانش سالک قادر نبود به متعالی ترین فروغ معنوی نایل گردد؛ لذا عرفان به تقسیم بندی و ذگر چگونگی مراحل سیر و سلوک عرفانی پرداختند؛ اما به دلیل این که هر عارفی متناسب با شیوه سلوک و تجربه های عرفانی خود مراحل سیر و سلوک را تبیین می نمود، دریافت های انان از مقامات عرفلانی نیز متفاوت بیان شده است در این میان، دیدگاه عطار و ابونصر سراج بیش از دیگران مقبولیت یافته است مقاماتی که بو نصر سراج در کتاب اللمع فی التصوف ذکر کرده است قب از او نیز در میان عرفا به همراه مقامات دیگر رایج بوده است و او از میان این مقامات هفت مقام را که متناسب با عرفان عابدانه هستند به منزلب مقامات اصلی برگزیده است اما مقاماتی که عطار برای مراحلی سیر و سلوک در منطق الطیر به آن ها پرداخته متناسب با عرفان عاشقانه و حاصل ابتکار خود اوست و هیچ کدام در میان عرفای پیشین به منزله مقام عرفانی ذکر نشده اند؛ لذا نگارندگان این مقاله برآنند تا به تطبیق این مقامات بپردازند و دیدگاه های آنان را امورد بررسی قرار دهند.

کلمات کلیدی