به منظور بررسی تاثیر مقادیر مختلف فسفر بر واکنش ارقام مختلف گندم تحت شرایط کمبود آب، آزمایشی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی و با سه تکرار در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد اجراء شد. فاکتورهای مورد آزمایش شامل رقم در دو سطح ، فراهمی آب در دو سطح (80% و 53% ظرفیت زراعی) ومقادیر کود فسفر در سه سطح(0 ، 10 و 20 میلی گرم فسفردر کیلوگرم خاک) بود. دو رقم گندمِ مقاوم(چمران) و حساس(نوید) به خشکی بر حسب ثبات عملکرد در دو شرایط تنش و عدم تنش خشکی انتخاب شدند. با افزایش میزان فسفر موجود درخاک عدد کلروفیل متر، ارتفاع گیاه، وزن کل بوته و عملکرد دانه ارقام مختلف گندم افزایش معنی داری نشان داد. تنش خشکی در تیمارهای مختلف کود فسفر منجر به افزایش عدد کلروفیل متر در مقایسه با شرایط شاهد گردید. نتایج حاکی از آن بود که در شرایط تنش آب کاربرد mg/kg 20 فسفر وزن کل بوته و عملکرد دانه ارقام گندم را به طور قابل ملاحظه ای افزایش داد. کمترین و بیشترین تعداد دانه در بوته و وزن هزار دانه نیز تحت شرایط تنش به ترتیب متعلق به سطح صفر وmg/kg 20 فسفر خاک بود. افزایش میزان کود فسفر موجب افزایش عملکرد دانه به میزان 59% در رقم مقاوم چمران شد در حالی که در رقم حساس به خشکی نوید با کاربرد کود فسفر از صفر تاmg/kg 20 افزایش معنی داری در عملکرد دانه مشاهده نشد. بنابراین به نظر می رسد در شرایط تنش خشکی، توانائی رقم حساس نوید جهت جذب میزان فسفر موجود در خاک و جلوگیری از اثرات ناشی از تنش رطوبتی کاهش می یابد.

کلمات کلیدی