چکیده گیاه دارویی نیل (Indigofera tinctoria) یکی از گیاهان دارویی خانواده بقولات است که گل های آن بدلیل تولید رنگ آبی و خواص التیام دهندگی زخم ها کاربرد گسترده ای در طب سنتی و صنایع آرایشی- بهداشتی دارند. با توجه به اینکه سالیانه اراضی زراعی فراوانی در مناطق گرم و خشک کشور همچون شهرستان جیرفت در استان کرمان مورد کاشت این گیاه قرار می گیرد، بررسی تحمل این گیاه به تنش خشکی در مرحله جوانه زنی مورد مطالعه قرار گرفت. در این تحقیق اثر تنش خشکی ناشی از پلی اتیلن گلیکول (PEG) بر درصد و سرعت جوانه زنی، طول ریشه چه و ساقه چه گیاه نیل، در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. تیمارها شامل سطوح مختلف تنش خشکی (صفر، 1-، 2-، 3-، 4-، 5-، 6-، 8- و 10- بار) حاصل از پلی اتیلن گلیکول بود که پتانسیل صفر بار به عنوان شاهد در نظر گرفته شد. آنالیز واریانس حاکی از اثر معنی دار سطوح مختلف تنش خشکی و بر مولفه های جوانه زنی بود. نتایج نشان داد که با افزایش تنش خشکی، هر یک از صفات اندازه گیری شده کاهش معنی داری یافتند بطوریکه در پتانسیل های 4- و 6- بار درصد جوانه زنی به 66 و 41 درصد و سرعت جوانه زنی به 6/15 و 2/2 بذر در روز کاهش یافت و در پتانسیل 10- بار جوانه زنی به صفر رسید. با توجه به اینکه طول ساقه چه نیز نسبت به طول ریشه چه کاهش کمتری در مقابل تنش خشکی نشان داد، به نظر می رسد این گیاه دارای مکانیسم خاصی برای کاهش اثرات منفی تنش خشکی بر اندام های هوایی اش می باشد. واژه‌های کلیدی: گیاه دارویی نیل، تنش خشکی، پلی اتیلن گلیکول، جوانه زنی.

کلمات کلیدی