مجاز مرسل یکی از عوامل ابهام آفرین در کلام ادبی است. یاکوبسن در بحث خود از قطب‌های مجازی و استعاری زبان، مجاز را روند جایگزینی بر اصل مجاورت می‌داند و آن را از ویژگی‌های بارز نثر به حساب می‌آورد. در حالی که مجاز در کلام ادبی، به ویژه شعر معاصر، به دلیل پیوندها و علاقه‌های تازه‌ای که شاعر بین معنی حقیقی و مجازی ایجاد می‌کند، عنصری بلاغی محسوب می‌شود. چون مجاز مرسل بر اساس تداعی مجاورت شکل می‌گیرد، به زودی بازشناخته می‌شود و تک معنایی است، از این رو درجة ابهام آن نسبت به سایر مقوله‌های مجازی زبان کمتر است. در این مقاله که به شیوة توصیفی- تحلیلی بر روی شعر چهار تن از شاعران معاصر (نیما یوشیج، اخوان ثالث، سهراب سپهری و فروغ فرخزاد) صورت گرفته، بر آنیم ضمن بررسی مجاز مرسل و نقش آن در ایجاد ابهام هنری به تجزیه و تحلیل ابهام‌های حاصل از این مقولة ادبی بپردازیم.

کلمات کلیدی