اطلاعات حاصل از بررسی رویشگاهها و کیفیت علوفه گونه های مرتعی بومی را می توان برای احیاء مراتع تخریب یافته و تعیین مناسب ترین زمان چرای دام مورد استفاده قرار داد. با انجام بازدیدهای صحرایی، رویشگاه های طبیعی سه گونه گیاه گندمی barbata, Stipa turkestanica, Stipa و Agropyron cristatum در مراتع استان خراسان شمالی بررسی شد، محدوده گسترش جغرافیایی هر گونه با منحنی های هم باران و هم دمای استان مقایسه شد. فاکتورهای اصلی خاکشناسی و اقلیمی در رویشگاههای منتخب بررسی گردید. ارزش های کیفیت علوفه در مراحل رشد رویشی، گل دهی و بذردهی بررسی شد. بر اساس نتایج، این گیاهان عمدتا در خاک های لومی با درجه شوری وقلیائیت ضعیف و فقیر از نظر نیتروژن، فسفر و ماده آلی می رویند. گونه A. cristatum turkestanica S و S. barbata به ترتیب در محدوده دمایی 8-12 ، 8 تا 12 و 8 تا بیش از 16 درجه سانتی گراد حضور داشتند. حد پایین بارندگی این گونه ها به ترتیب 240، 220 و 150 میلی متر در سال بود. میزان پروتئین خام هر سه گونه در مراحل رشد رویشی وگلدهی به میزان قابل توجهی بالاتر ولی در مرحله بذردهی کمتر از حد بحرانی بود. میزان انرژی متابولیسمی تنها در مرحله رشد رویشی کمی بالاتر از حد بحرانی بود. نتیجه گیری: گیاه S. barbata بیشترین مقاومت را به خشکی محیط و گیاه A. cristatum بیشترین درجه خوشخوراکی را در بین سه گونه دارد. برای هر سه گونه فصل مناسب چرای دام زمان گل دهی است؛ اما دامها نیاز دارند که، برای جبران کمبود انرژی متابولیمسی، از سایر گیاهان مرتعی نیز چرا کنند.

کلمات کلیدی