بمنظور تخمین احتمال وقوع آبستنی گاوهای هلشتاین پس از اولین تلقیح از 38074 رکورد تلقیح متعلق به 10726 گاو که بین سال های 1364 تا 1388 در دو واحد مجزا از یک گله بزرگ گاو هلشتاین جمع اوری شده بودند، استفاده گردید. مدل آماری مورد استفاده بصورت رگرسیون لجستیک بوده و رویه GLIMMIX نرم افزار آماری SAS جهت برازش ول استفاده شد. مدل آماری، شامل اثرات ثابت دوره تلقیح (در سه دوره زمانی)، ماه تلقیح، دوره شیردهی، واحد پرورش و فرد تلقیح گر بود. تعداد تلقیح منجر به ابستنی گاوها در فایل ارقام بصورت کد صفر (یک تلقیح) و کد یک (بیش از یک بار تلقیح) تعریف شد. برآورد نسبت احتمالات (OR) برای دوره زمانی اول (سال های 1364 تا 1369) نسبت به دوره دوم (سال های 1370 تا 1379) و سوم (سال های 1380تا 1388) به ترتیب 1/106 و 1/133 بود که نشان می دهد شانس آبستن شدن به ازای اولین تلقیح در دوره زمانی اول نسبت به دوره دوم 10/6 درصد و نسبت به دوره سوم 13/3 در صد بیشتر بوده است. متوسط تعداد تلقیح برای آبستنی در واحد یک و دو به ترتیب 12/2 و 2/3 با تفاوتی معنی دار (0/05>p) بود. برآورد نسبت احتمالات برای واحد یک نسبت به واحد دو در گاوداری مزبور، 1/154 بود که نشان می دهد شانس آبستنی به ازای اولین تلقیح از نظر اماری معنی دار نبود. نتایج نشان دهنده تأثیر عوامل محیطی و مدیریتی بر تعداد تلقیح لازم برای ابستن شدن گاو می باشد که با بهبود انها می توان رانمان تولید مثل را افزایش داده و هزینه آبستنی را کم نمود.

کلمات کلیدی