به منظور بررسی تحمل به یخ زدگی رازیانه (Foeniculum vulgare mill. ) رشد یافته در مزرعه تحت شرایط آزمایشگاهی، آزمایشی در سال 1383 در دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار به مرحله اجرا در آمد . تیمارهای مورد بررسی شامل دو توده بومی رازیانه (خراسان و کرمان)، 6 سطح تنش یخ زدگی ( 0 ,3-,6-, 9-,12 - و 15 - درجه سانتی گراد ) و دو سطح ، تاریخ کشت ( 17 مهر و 8 آبان ماه) بودند. گیاهان در تاریخ 16 /9 /1383 از مزرعه برداشت، به آزمایشگاه منتقل شده و در معرض تیمارهای دمایی در شرایط کنترل شده قرار گرفتند. سپس درصد بقاء و رشد مجدد گیاهان پس از بیست و یک روز در شرایط گلخانه و پس از شش روز در شرایط آزمایشگاه در داخل لوله آزمایش، به صورت دو آزمایش مجزا مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در شرایط گلخانه، دو توده خراسان و کرمان از نظر درصد بقا، ارتفاع و تعداد گره اختلاف معنی داری با هم نداشتند، اما توده کرمان دارای تعداد برگ بیشتری در مقایسه با توده خراسان بود . تاریخ کاشت تاثیر معنی داری بر درصد بقا، ارتفاع، تعداد برگ، تعداد گره و درصد وزن خشک گیاه داشت، بطوریکه تاریخ کاشت 8 آبان ماه در کلیه خصوصیات مذکور در مقایسه با تاریخ کاشت 17 مهرماه برتری داشت. همچنین با کاهش دما، درصد بقا، ارتفاع، تعداد برگ، تعداد گره و وزن خشک رازیانه روند کاهشی داشت. در شرایط آزمایشگاه میزان نکروز شدن گیاهان در روز ششم بعد از یخزدگی، در تاریخ کاشتهای مختلف، از نظر آماری اختلاف معنی داری داشت 2 بود. درجه نکروز شدن در تیمارهای مختلف دمایی در روز ششم نیز از نظر اماری معنی / 3 و 8 / و در تاریخ کاشت 17 مهرماه و 8 آبان ماه به ترتیب 4 بود. بیشترین درجه نکروز در تیمار یخزدگی 15 - درجه سانتیگراد مشاهده شد که تقریبا معادل 2 برابر درجه نکروز در دمای صفر درجه (P< دار ( 0.01 سانتیگراد بود.

کلمات کلیدی