عدس از حبوبات مهم در ایران است که با توجه به وقوع تنش‌های مختلف در مناطق کشت آن در کشور، اصلاح آن جهت افزایش تحمل به تنش های غیرزیستی اهمیت زیادی دارد. این پژوهش با هدف تولید عدس متحمل به تنش های غیرزیستی از طریق انتقال ژن codA به آن انجام گرفت. این ژن کد کننده آنزیم کولین اکسیداز که واکنش تبدیل کولین به بتائین را در گیاه کاتالیز می نماید، می باشد. در این مطالعه ابتدا با بررسی فاکتورهای موثر، باززایی عدس بهینه سازی شد. پس از آن تراریزش گیاه با استفاده از ژن gus و ابهینه سازی گردید. سپس با استفاده از نتایج حاصل از مراحل قبلی، انتقال ژن codA به منظور افزایش تحمل به تنش به عدس انجام شد. حضور ژن‌ codA در گیاهان تراریخته T0 با استفاده از PCR و دات بلاتینگ تأیید شد. رونویسی از ژن نیز با کمک تکنیک RT-PCR تایید گردید. پس از حصول گیاهان T1، تراریخته بودن آنها نیز با استفاده از PCR و RT-PCR تایید شد. با بدست آوردن گیاهان نسل T2 به علاوه آنالیزهای مولکولی جهت تایید تراریخته بودن گیاهان، تحمل آنان در مقابل تنش گرما نیز بررسی شد. در این بررسی گیاهان تراریخته توانستند در مقابل درجه حرارت بالا دانه هایی با کیفیت بهتر تولید نمایند. با مشاهده تحمل بالای گیاهان تراریخته نسبت به تنش گرما، امید است که اهداف مطالعه تحقق یافته و گیاهان نسبت به سایر تنش های غیرزیستی هم متحمل شده باشند. مطالعات ایمنی زیستی انجام شده در مورد گیاهان تراریخته گیاهانی از جمله خردل با این ژن روی موش حاکی از عدم هر نوع سمیت و یا آلرژی زایی در اثر مصرف گیاهان تراریخته دارای این ژن است. از طرفی بتائین به عنوان محصول نهایی این پروسه جزء مواد ضروری واکنش های حیاتی در گیاهان، جانوران و انسان بشمار می رود و طبق مطالعات انجام شده، افزایش آن در جیره غذایی نه تنها مشکلی ایجاد نمی نماید بلکه فواید زیادی نیز در بردارد. البته لازم است مطالعات تکمیلی در این مورد و بخصوص در مورد عدس تراریخته نیز انجام پذیرد.

کلمات کلیدی