گذار از رویه های موجود برای بررسی تمرکز فضایی تسهیلات شهری در قالب محدوه های رسمی شهرداری (مناطق و نواحی) به عنوان واحد مطالعاتی و بهره گیری تکنیکهای کمی رایج مانند تاکسنومی، شاخص موریس، ضریب آنتروپی و ضریب همبستگی برای تحلیل عدالت فضایی و ارایه روشی جدید برای تحلیل توزیع فضایی تسهیلات شهری و دسترسی به آن به صورت یکپارچه، هدف عمده تحقیق می باشد. در راستای دست یابی به این هدف ضمن معرفی و ارزیابی کارآیی مدل خود همبستگی فضایی(Spatial Autocorrelation) ، شاخص موران (Moran’s I) و آماره عمومیG با کمک سیستم اطلاعات جغرافیایی (Arc GIS) و نرم افزار Geo Data که به وسیله آن امکان تحلیل توزیع فضایی تسهیلات شهری به صورت یکپارچه فراهم می شود، با تحلیل توزیع فضایی و دسترسی به 12 نوع تسهیلات عمومی شهری که در820 نقطه شهری در سطح 12منطقه و51 ناحیه شهرداری مشهد پراکنده شده اند، دسترسی یکپارچه به تسهیلات شهری با مدلهای فوق الذکرفوق تحلیل شد. نتایج بدست آمده از تحقیق نشان می دهد که بر اساس شاخص موران که برابر Moran’s I=0.35 می باشد، توزیع فضایی تسهیلات عمومی در سطح شهر مشهد بصورت خوشه ای (clusterd) می باشد. همچنین مقدار آماره عمومی G، برابر صفر و مقدار Z برابر با 76.74 می باشد. الگوی توزیع و تمرکز فضایی تسهیلات عمومی شهری از نوع خوشه ای نقاط با تمرکز پایین (Cold spot) است و بیانگر این واقعیت است که فضاهای با دسترسی پایین در مجاور یکدیگر متمرکز شده اند. مقدار ضریب موران دو متغیره برابر با 0.08 می باشد که با توجه به شیب خط رگرسیون بین تراکم جمعیت و تعداد تسهیلات عمومی در نواحی شهر مشهد، بیانگر رابطه مثبت و نه چندان معنی دار است و نمایانگر این واقعیت می باشد که نواحی با ارزش تسهیلات بالا و جمعیت بیشتر بر هم منطبق می باشند. گرچه مقدار شاخص موران ناچیز است ولی بطور نسبی این واقعیت را تایید می کند.

کلمات کلیدی