جهانی شدن به مثابه یک پویش گسترش یابنده و پارادوکسیکال، حقوق بشر (برابری ذاتیِ حیثیت و کرامت و حقوق انسان ها) را تحتِ تأثیر قرار داده است. دموکراسی مجموعه ای از نهادها و روش ها است با هدف کاهش خطاهای اداره سیاسی جامعه از راه به حدّاکثررساندن مشارکت عمومی و کاهش نقش شخصی فرد در اتخاذ تصمیم های سیاسی، و حقّ مردم برای شرکت در تصمیم گیری در امور با مشارکت در سپهر همگانی. نمونه اعلای آن، دموکراسی مستقیم نامیده شده که حکومتی است که عامّه مردم به وسیله اجتماعات عمومی متناوب، مستقیم و با مشارکت بدون واسطه، کشور را اداره کنند. دموکراسی دیجیتالی در پیوند با وجه ابزاریِ جهانی شدن (فن آوری های نوین ارتباطی)، امکان برقراری دموکراسی مستقیم را فراهم آورده است؛ زیرا می توان از طریق تکنولوژی های جدید به فضای رای زنانه و گفت وگویی گام نهاد. امروزه، به نظر می رسد امکان گفت وگوهای بی واسطه، فارغ از محدودیت های سیاسی/ حقوقی و بی توجّه به مرزهای جغرافیایی متمایزکننده، فراهم آمده و بستر مناسبی را برای پیدایی جامعه مدنی جهانی و دموکراسی مستقیم همگانی پدیدآورده است. فرگشت مقوله حقوق بشر در آن است که اکنون ابزارهای ارتباطی، به بشر امکان دست رسی به تعریف متناسب با کرامت و برابری ذاتی همه انسان ها از حقوق و آزادی های عمومی بشری را، صرف نظر از پیش شرط های محدودکننده، فراهم آورده است. اما، بن مایه های حقوق بشری قانون اساسی ایران، پیش از درگیرشدن با جهانی شدن، دچار تعارضات درونی بود که از دو بستری بودن قانون اساسی (سنت های دینی و آموزه های مدرن) ناشی می شد؛ اکنون، وضع نوین برآمده از انقلاب ارتباطات و پیدایی یک جهان شبکه ای، آن را با یک تعارض بیرونی هم مواجه ساخته است که درعمل، قانون اساسی ایران را ناکارآمد می نماید.

کلمات کلیدی