برای تولید گیاهان زراعی در مناطق خشک و نیمه‌خشک، انجام آبیاری الزامی است. آب در این مناطق بعضاً شور بوده و از کیفیت پایینی برخوردار است. بنابراین برحسب کمیت و کیفیت آب، گیاهان ممکن است تحت تأثیر توأمان تنش خشکی و شوری قرار گیرند و لذا تابع تولید دوگانه آب مصرفی-شوری بیانگر این وضعیت خواهد بود. در سال زراعی 79-1378 برروی گندم رقم بک کراس روشن 6611، با استفاده از دو خط آبیاری بارانی، آزمایشی در قطعه زمینی به ابعاد 32*32 متر در غرب شهرستان بیرجند در خاکی با بافت لوم شنی (جرم مخصوص ظاهری g/cm3 41/1) صورت پذیرفت. آب نسبتاً شیرین (dS/m 5/1) در یک خط و آب شور(dS/m 5/5) در خط دیگر جریان داشت. میزان آب پاشیده شده و شوری آب در قطعات 2*2 متری در طول سال زراعی، و میزان تولید و عملکرد دانه در موقع برداشت محصول اندازه‌گیری شد. با طراحی مناسب از ایجاد روان‌آب و وقوع نفوذ عمقی جلوگیری به‌عمل آمد. آب پاشیده شده فصلی توزیع متقارنی داشت و با توزیع نظری تفاوت اندکی نشان داد. میزان تولید در هر قطعه از زمین تابعی دوگانه از میزان و شوری آب فصلی داشت. در محدوده‌هایی از شوری، روابط خطی معنی‌داری بین میزان عملکرد گندم و لگاریتم میزان آب داده شده در مقیاس فصلی برقرار گردید. با این حال هیچ رابطه معنی‌داری بین شوری آب و میزان تولید در محدوده‌های مختلفی از میزان آب داده شده به‌دست نیامد. تأثیر توأمان شوری (EC) و مقدار آب (x) به دو شکل x.EC و x/EC در نظر گرفته شد و روابط خطی و نیمه لگاریتمی ساده‌ای آنها را به میزان تولید مرتبط کرد. معادله‌های بهره‌وری مصرف آب به عنوان تابعی از میزان آب پاشیده شده در محدوده‌های مختلف شوری بصورت نیمه لگاریتمی به‌دست‌ آمد. نتایج نشان داد که این روابط نزولی بوده و با کاهش آب مصرفی، بهره‌وری مصرف آب افزایش می‌یابد.

کلمات کلیدی