سازه کنش های اجرایی یک اصطلاح چتر گونه است که فرایندهای شناختی متعددی که در راه خدمت به رفتار ها و اعمال هدفمندند را در بر می گیرد. کنش های اجرایی را می‌توان در قالب چهار مؤلفه مفهوم سازی نمود: قصد و اراده، برنامه ریزی، رفتار هدفمند و عملکرد موثر. تعاریفی که در زمینه کنش های اجرایی وجود دارد متعددند، اما بیشتر- و نه همه آن‌ها- شامل عناصر و مؤلفه هایی از قبیل این مواردند: برنامه ریزی و هدفمندی، سازماندهی رفتار در طول زمان، بازداری پاسخ، توجه و نظام های حافظه ای که هدایتگر آن‌ها هستند، حافظه کاری، فرایند های خود نظم جویی، خود کنترلی، خود نظارتی، انعطاف پذیری. کنش های اجرایی به عملکرد مغز و به خصوص عملکرد لوب پیش پیشانی مغز وابسته اند و در برگیرنده مجموعه ای از فرایندها و فعالیت های عالی مغز می باشند که به طور مستقل اما هماهنگ مسئولیت کنترل، نظم دهی و هدایتگری رفتار فرد را بر عهده دارند. امروزه نارساکنش وری اجرایی در بسیاری از اختلال های عصب تحولی حوزه روان شناسی مرضی تحولی از جمله اختلال نارسایی توجه/فزون کنشی و اختلال های طیف درخودماندگی بازشناخته شده است. در این مقاله سعی خواهد شد تا با مروری اجمالی بر نقش و جایگاه کنونی تبیین کننده این سازه در این اختلال ها، جهت گیری های پژوهشی و بالینی برای آینده ارائه شود.

کلمات کلیدی