در سال های اخیر روند رو به رشد مصرف انرژی، پدیده بحران انرژی را در جهان به وجود آورده است. مصرف رو به افزون انرژی حاصل از سوخت های فسیلی اگرچه رشد سریع اقتصادی جوامع مختلف را به همراه داشته است اما به واسطه انتشار آلاینده های حاصل از احتراق سوخت های فسیلی و افزایش دی اکسیدکربن در اتمسفر و پیامدهای ناشی از آن، جهان را با تغییرات تهدید آمیزی روبرو ساخته است؛ از دیگر سوی محدویت منابع فسیلی، غیر قابل تجدید پذیر بودن این منابع و پیش بینی افزایش قیمت ها موجب گردیده است تا سیاست گذاران و برنامه ریزان بخش انرژی با انجام مطالعات ساختاری، تغییر حامل های انرژی و حرکت به سوی سوخت های پاک را در رأس برنامه های کاری خود قرار دهند و یکی از این گزینهها، استفاده از انرژی حاصل از منابع زیست توده میباشد. به طور کلی میتوان گفت بهینه سازی مصرف انرژی و اصلاح ساختار آن یکی از ارکان اساسی جهت نیل به توسعه پایدار میباشد. در حال حاضر بیوگاز به عنوان یکی از منابع عمده تأمین انرژی در دنیا مطرح است و این گاز را هم به طور مستقیم در تأمین انرژی حرارتی و روشنایی و هم به عنوان یک گزینه مناسب برای استفاده در مولدهای احتراق داخلی، میکروتوربین ها، پیل های سوختی و موارد دیگر جهت تولید برق مورد استفاده قرار می دهند. در ایران نیز تحقیقات گستردهای در زمینه کاربرد بیوگاز در حال انجام است؛ لذا استفاده از بیوگاز چشم انداز بسیار روشنی را در آینده برای بخش انرژی کشور ترسیم مینماید. در این تحقیق سعی شده است تا ضمن بررسی جایگاه این منبع انرژی زیستی در تأمین انرژی مورد نیاز، اهمیت کاربرد آن در حفاظت از محیط زیست مورد بررسی قرار گیرد. یکی از راههای عمده تولید بیوگاز (گاز متان) زباله های شهری است. در ایران حدود 45 تا 50 هزار تن زباله در روز تولید می شود وبا توجه به اینکه از هر 15 کیلوگرم زباله شهری یک متر مکعب بیوگاز به دست می آید، به طور ناخالص 841 پتاژول انرژی در روز از زبالههای شهری در ایران میتوان به دست آورد. بیوگاز در مقایسه با گاز شهری از ارزش حرارتی بیشتری برخوردار است. از بیوگاز می توان به عنوان یک گاز قابل اشتعال برای مصارف گرمایی، آشپزی، سوخت موتورهای درون سوز، تولید برق، تولید مواد شیمیایی و تولید کودآلی استفاده کرد. همچنین به دلیل پایین بودن میزان آلودگی آن به بهداشت محیط زیست کمک نموده و با کاهش مصرف سوخت هایی مانند چوب و هیزم در حفاظت از پوشش گیاهی جنگل ها و مراتع نقش دارد به علاوه منبع مکانیزه نمودن صنایع کشاورزی و روستایی محسوب می گردد. قابلیت تولید برق بیوگازی در کشور بالا میباشد تنها در سه شهر شیراز، مشهد و اصفهان به جمع آوری قسمتی از این گاز اقدام شده است. امروزه چندین کارخانه کمپوست در کل کشور فعالند که تولید بیوگاز از زباله فقط در مشهد و شیراز و تولید کود گرانوله تنها در مشهد انجام می گیرد. روزانه حدود 1600 تا1700 تن زباله در مشهد تولید میشود که در ایام حضور مسافران به بیش از 2 هزار و 200 تن نیز میرسد. در حال حاضر دو واحد 300 کیلوواتی این نیروگاه قادر است برق مصرفی حدود 600 خانوار مشهدی را با استفاده از گاز حاصله از زباله های دفن شده در محل کارخانه کمپوست فراهم نماید. ظرفیت تولیدی آن در فاز بعدی توسعه، به 1 مگاوات افزایش می یابد و تا میزان 3 مگاوات ظرفیت توسعه را داراست. در کارخانه کمپوست مشهد روزانه 2 تا 3 تن کود گرانوله (نوعی کود آلی گوگرددار) تولید می شود که در حفظ محیط زیست و کشاورزی پایدار کمک می کنند.

کلمات کلیدی