طراحی برنامه درسی که نقشه مفهومی برای تولید کنندگان برنامه درسی است، ناظر به تعیین منابع، شناسایی عناصر تشکیل دهنده برنامه و نوع تصمیم‌هایی است که در ارتباط با هر یک از آن‌ها گرفته می شود. با توجه به این که نظام آموزشی در کشورمان متمرکز است، یقیناً یکی از مولفه های مهم در آموزش مسائل اجتماعی، برنامه های درسی رسمی و به تبع آن، کتاب و اسناد برنامه درسی است. لذا در این مقاله در نظر است با استفاده از تحلیل محتوای کتابهای تعلیمات اجتماعی دوره راهنمایی وتجزیه و تحلیل طرح کلیات نظام آموزش و پرورش، به بررسی موقعیت و شناسایی نقاط ضعف و قوت، چالش ها و دشواری های برنامه درسی تربیت اجتماعی موجود پرداخته شود. مقوله‌های مورد نظر، مفاهیم کلیدی الگوی های مبتنی بر موضوعات درسی مدون، دانش آموز و جامعه، همچنین ویژگی های عناصر برنامه درسی(اهداف، محتوا، روش های یاددهی و یادگیری) است که با بررسی در متون تخصصی حوزه برنامه درسی بدست آمد. واحد ثبت نیزدر تحلیل محتوا مضمون (پیام اصلی متن) می باشد. نتایج تحلیل مشخص کرد، مبنای این منابع، بیان گر غلبه رویکرد سنتی مبتنی بر موضوعات درسی بر دو رویکرد مبتنی بردانش آموز و جامعه دارد. سپس در پی آن با توجه به غالب بودن الگوی دیسیپلینی، آسیب های این نوع طراحی برنامه درسی تربیت اجتماعی از دید اقتضائات کلان و خرد بررسی شد. و در نهایت در بحث و نتیجه گیری تاکید گردید؛ جهت طراحی یک الگوی مناسب برنامه درسی و تعیین رویکرد ارزشی مناسب و همچنین ویژگی‌های هر یک از عناصر باید منشا اساسی کار از محیط فرهنگی، فکری، اجتماعی ، تاریخی و بومی هر کشوری اخذ گردد.

کلمات کلیدی