پژوهش های ادب عرفانی-گوهر گویا, دوره (5), شماره (3), سال (2011-11) , صفحات (57-78)

عنوان : ( تمنای لکانی در خسرو و شیرین نظامی )

نویسندگان: سارا فرضی , مهدخت پورخالقی چترودی ,
فایل: Full Text

استناددهی: BibTeX | EndNote

چکیده

در این پژوهش با محوریّت مضمون تمنّا در تئوری روانکاوی لکان، خوانشی نو از «خسرو و شیرین» نظامی ارائه و تعاریف تازه ای از شخصیّت های اصلی داستان و جایگاه هر یک از آنها به دست داده شده است . برای روشن شدن مفهوم تمنّای لکانی ابتدا مقوله های تمنّا/آرزومندی ، مطلوب گمشده ، ژوئی سانس/ تمتّع ، تعیّن ما بعدی ، رانش ، خلأ /هیچی از روانکاوی لکان_ که با موضوع این پژوهش همسو هستند _ شرح داده شده اند و سپس در پایانِ هر مقوله بخش های مختلف داستان همراه با نمونه ای از متن تعریف و تحلیل شده است. در این جستار به این نتیجه رسیده ایم که ارتباط خسرو با شیرین، مریم و شکر بر اساس جستجوی «مطلوب گمشده» شکل گرفته است؛ در مسیر این جستجو، مریم و شکر نقش مطلوب های کوچک و جزئی را برای خسرو ایفا کرده اند و شیرین به دلیل به تأخیر افکندن وصال، برای خسرو این توهّم را پیش آورده که مطلوبِ اصلی\\\" آرزومندی\\\" است؛ در حالی که پس از وصل، مطلوب گمشده همواره دست نیافتنی و جستجوی خسرو به دلیل حضور او در امر خیالی لکان، همچنان بی پایان مانده است.

کلمات کلیدی

, ژک لکان, مطلوب گمشده, تمنّا, تعیّن مابعدی, خلأ, خسرو, شیرین, نظامی.