شهرستان مشهد به دلیل وجود مرقد علی ابن موسی الرضا (ع) دارای موقعیت خاص و ویژه ای در سطح کشور می باشد. این شهرستان که قطب اقتصادی شرق کشور محسوب می گردد، نه تنها مهمترین شهرستان گردشگری ایران است، بلکه در جهان اسلام نیز از جنبه گردشگری مذهبی مورد توجه می باشد. با عنایت به قداست آستان امام رضا (ع) ، زائران مسلمان (عمدتا شیعیان) از سراسر جهان طی سده های متمادی به شهر مشهد- مرکز این شهرستان- سرازیر شده اند تا آنجا که تعداد گردشگران داخلی در سال 1385 به 32808213 نفر و تعداد گردشگران خارجی به 694473 نفر افزایش یافته است (مومنی و دیگران، 1387 :13).از این نظر شهر مشهد نه تنها باید به نیازهای گردشگری جمعیت ثابت خود (حدود 3 میلیون نفر) پاسخ دهد، بلکه باید به نیازهای گردشگران مذهبی با جمعیت متغیر ماهیانه 2 میلیون نفر و در مواردی با پیک بالای 4 میلیون نفری در یک زمان خاص پاسخ دهد. یعنی به جمعیت شناوری معادل 12 برابر جمعیت خود. از سوی دیگر در سطح شهرستان بقاع متبرکه متعددی به صورت پراکنده وجود دارد که دارای قابلیت های فراوان در زمینه جذب گردشگر مذهبی می باشند. لذا با توجه به حجم بالای گردشگران کلانشهر مشهد و محدودیت ها و تنگناهایی که از این راستا گریبانگیر شهر مشهد است، می توان با پخش گردشگر در مقیاس وسیعتر محلی – ناحیه ای ( در سطح شهرستان)، و هدایت بخشی از گردشگران – ولو کم- به این نواحی، این اماکن را در مدار گردشگری زیارتی کلانشهر مشهد قرار داد. در واقع این پژوهش به امکان سنجی نواحی دارای بقاع متبرکه جهت جذب سرریز گردشگران کلانشهر مشهد و افزایش ماندگاری گردشگری دینی در سطح شهرستان مشهد می پردازد. روش تحقیق این پژوهش توصیفی- تحلیلی می باشد. به منظور تحلیل مکانی- فضایی نیز از نرم افزار Arc Gis استفاده گردیده است.

کلمات کلیدی