ماندگاری بره ها تا زمان عرضه به بازار یکی از فاکتورهای مهم و تاثیر گذار بر اقتصاد دامپروری می باشد عوامل محیطی از قبیل آب و هوا، مدیریت و سایر عوامل غیر ژنتیکی مثل سن مادر، تیپ تولد، چندثلوزایی و وزن تولد اثر بسیار مهمی بر زنده مانی بره ها دارند. به منظور ارزیابی عوامل موثر بر زنده مانی در بره های بلوچی از 9989 رکورد جمع آوری شده توسط مرکز اصلاح نژاد شمالشرق کشور(عباس آباد) در طی 20 سال گذشته (از سال 1362 الی 1388) استفاده شد. صفات مورد مطالعه عبارت بودند از بقاء از تولد تا 10 روزگی، تولد تا 30 روزگی، تولد تا 60 روزگی و تولد تا 90 روزگی که هر یک از این صفات به صورت جداگانه با در نظر گرفتن عوامل ثابت شامل گله، سال، جنس، نوع تولد، سن مادر و عامل کوواریت وزن تولد (خطی و درجه دوم) توسط نرم افزار SAS مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند. از 9989 بره بدنیا آمده 5174 (5/51 درصد) بره نر و 4847 (5/48 درصد) بره ماده بودند که 56 درصد کل بره ها تک قلو، 42 درصد دوقلو و 2 درصد سه قلو به دنیا آمده بودند. در بره های تک قلو 5/1 درصد قبل از ده روز اول، ¼ درصد و 68/6 درصد، 8/7 درصد به ترتیب قبل از 30، 60 و 90 روز بعد از تولد تلف شده بودند. نتایج نشان داد که بره های نر نسبت به بره های ماده از تولد تا شیرگیری کمتر تلف می شوند و بره های تک و دوقلو نسبت به سه قلوها بیشتر زنده می مانند همچنین بره های بدنیا آمده از میش های دو ساله نسبت به بره های بدنیا آمده از سایرمیش ها بیشتر زنده ماندند. متوسط وزن بره های بدنیا آمده 28/4 کیلو گرم بود که بره های نر نسبت به ماده ها (4/4 در مقابل 1/4 کیلوگرم) همچنین بره های تک قلو نسبت به بره های دو یا چند قلو (6/4 در مقابل 8/3 و 3/3 کیلو گرم) سنگین تر بودند. رابطه خطی و درجه دوم وزن تولد با زنده مانی تا 10، 30، 60 و 90 روز بعد از تولد معنی دار بود. حداکثر زنده مانی از تولد تا شیر گیری در بره هایی با وزند تولد 5 کیلوگرم بود در حالی که میانگین وزن تولد گله 3/4 کیلو گرم بود. وزن تولد مطلوب برای تک، دو و سه قلو به ترتیب 7، 5 و 3/4 کیلوگرم با زنده مانی 93، 93 و 92 درصد بود. بره های ماده زنده مانی بیشتری نسبت به بره های نر در وزن مشابه داشتند.

کلمات کلیدی