عنوان:خیال در اندیشه‌ی حازم القرطاجنی درباره ی خیال، تخییل و تخیّل بسیار سخن گفته‌ شده است، لغت شناسان، فیلسوفان و ناقدان عرب و غیر عرب، قدیم و جدید، آن را به اشکال مختلف تعریف کرده و در جایگاه های گوناگون به کار برده اند و بویژه شاعران از آن الهام گرفته‌اند که شاعر از الهه‌ی الهام بخشِ هنر که خود دختر حافظه است الهام می گیرد و تخیّل از تصاویری که در حافظه انباشته شده تغذیه می کند که در این زمینه معلّم اوّل (ارسطو) و استادش (افلاطون) هر یک نظر خاصّ خود را دارند امّا دیدگاه مسلمانان درباره‌ی خیال چیست؟ به نظر می رسد پژوهشی هرچند کوتاه درباره‌ی خیال، تخییل و تخیّل و سهم خیال در ساختمان شعر و بررسی دیدگاه بلاغت دانان مسلمان در این زمینه راهگشا باشد، از این رو مقاله‌ی حاضر، ابتدا به بررسی تأثیر پذیری یا عدم تأثیر پذیری مسلمانان از آراء ارسطویی و اندیشه های یونانی پرداخته و در ادامه به شکل تخصصی تر به نقد و تحلیل دیدگاه حازم القرطاجنی، ناقد و بلاغت دان برجسته ی قرن هفتم، درباره‌ی خیال پردازی (تخییل) و خیال انگیزی (تخیّل)، تفاوت های آنها، جایگاه خیال در شعر و چگونگی تأثیر آن پرداخته است.

کلمات کلیدی