شته‌ها از آفات مهم کشاورزی هستند،‏ اما گرایش تکاملی آنها به سمت کاهش ویژگی‌های مفید تاکسونومیک و تغییر‌پذیری صفات ظاهری به‌دلیل تأثیر عوامل محیطی و میزبان گیاهی،‏ شناسایی مرفولوژیک آنها را در برخی مواقع دچار مشکل می‌نماید. مدیریت صحیح این آفات مستلزم شناسایی دقیق آنها است،‏ لذا استفاده از روش‌های نوین شناسایی می‌تواند در زمینه کنترل این آفات راه‌گشا باشد. در مطالعه‌ای که به‌منظور شناسایی شته‌های درختان میوه دانه‌دار،‏ طی سال‌های 1387تا 1389 در شهرستان مشهد انجام گرفت،‏ علاوه بر روش‌های مورفولوژیک رایج از روش شناسه‌گذاری (بارکدینگ) DNA نیز استفاده گردید. در این بررسی گونه‌های Allocotaphis quaestionis،‏ Aphis pomi،‏ Dysaphis affinis،‏ D. plantaginea و Nearctaphis bakeri از روی سیب،‏ به و گلابی جمع‌آوری گردید که گونه A. quaestionis برای اولین بار از ایران گزارش می‌شود. بارکد DNA برای ناحیه cox1 این گونه‌ها تهیه و روابط تبارشناسی میان گونه‌های جمع‌آوری شده و سایر گونه‌های این خانواده بررسی گردید. براساس این شناسه،‏ شناسایی ظاهری تأیید شد و نتایج داده های مولکولی با مشخصات مرفولوژیک و گروه بندی کلاسیک انطباق داشت و گونه‌های مورد مطالعه بر اساس جنس و قبیله تفکیک شدند. استفاده از خط شناسه‌گذاری (DNA بارکد) به عنوان ابزاری برای شناسایی شته‌ها برای اولین بار در ایران انجام گرفت و نتایج این مطالعه مؤید این است که توالی cox1 می‌تواند در مطالعه تعیین هویت و بررسی روابط تبارشناسی شته‌ها به کار رود.

کلمات کلیدی