سالیانی پیش، یکی از دوستان فرهیخته، مستندْ به روایت قابل قبول یکی از دست‌اندرکاران، نقل قول می‌کرد که امیرعبّاس هویدا، نخست‌وزیر پیشین، میانه سال‌های 1353 تا 1355، هر دو سه روز یکمرتبه، با حسّاسیّت تمام، نرخ رشد اقتصادی کره‌ی جنوبی را پی‌گیری می‌نمود تا مبادا، در نبرد تنگاتنگ و نفس‌گیر کشورهای درگیر در آوردگاهِ رشد و توسعه، کشور دیگری، از ما جلو بزند و زودتر به جرگه‌ی کشورهای رشدیافته بپیوندد. پرسش این است که اگر این زودرنجی‌ها و احساس‌ها و حسّاسیّت‌ها را به‌کناری بگذاریم، آیا می‌توان برای قوانین اساسی نقش و جای‌گاهی در چشم‌انداز رشد و توسعه درنظرگرفت یا خیر؟ و یا آن‌که، می‌بایست برای ارزش‌ها و واقعیّت‌هایی هم‌چون پاس‌داشتِ منافع ملّی، درک واقعی از کارویژه و کردار نظام بین‌المللی، شناختِ هم‌دلانه‌ی ارزش‌ وطن‌دوستی، و احساسِ ناخرسندی از عقب‌ماندن از ره‌روانِ راه رشد و توسعه در مقیاسی جهانی، اهمیّت قائل شد و آنان را به جای متون صامتی نشاند که خودبه‌خود، به جنبش درنمی‌آیند و فاعلانه، کاری را پیش نمی‌برند.

کلمات کلیدی