عنوان : ( نظربه پردازی حوزه های آبخیز در جایگاه واحد پایه مدیریت مشارکتی سرزمین (بررسی موردی: شهرستان فیروزکوه، حوزه آبخیز دره فیرده) )
نویسندگان: علی اکبر مهرابی , مهدی قربانی , علی گل کاریان , الهام السادات ابریشم ,
Full Textچکیده
یک واحد مدیریتی، یک واحد تلفیقی است و زمانی تحقق می یابد که مدیریت را یک امر انسانی و اجتماعی بدانیم. برای اینکه مدیر یک حوزه آبخیز در سامان های عرفی و یا روستاهای منطقه بتواند مدیریت کند، باید عوامل و عناصر مختلف فیزیکی و فنی (خاک- آب- پوشش) را با هم تلفیق نماید. بدیهی است که مدیریت آب و خاک یا به عبارت مناسب تر، مدیریت سرزمین، موضوعی با اهمیت و حیاتی است. امروزه تحت تاثیر تحولات اجتماعی و اقتصادی، اداره سرزمین به گونه ای طی مسیر کرده که سیاست های راه بردی مناسبی شکل نگرفته است: به تبع این وضعیت حرکت در جهت تحقق سیاست های راه بردی و همچنین راه کارهای اجرایی در چارچوب مدیریت و بهره برداری نظام دار و منطقی با دشواری روبرو شده است. اگر به کشورمان و سرزمینی را که در بر می گیرد، با دیدی واقع بینانه و آینده نگر نگاه شود، کل سرزمین ایران مجموعه ای از حوزه های آبخیز کوچک و بزرگ است که به لحاظ ساختارهای زمین شناسی (زمین ریخت شناسی (ژئومرفولوژی)، خاک، آب و پوشش گیاهی) درهم تنیده شده اند و فعالیت های انسانی، اجتماعی و اقتصادی نیز در این حوزه ها قرار گرفته اند. حتی شهر بزرگی مانند تهران را حوزه های آبخیز کوچک و بزرگ در جنوب سلسله جبال البرز در بر گرفته اند. برپایه تقسیم بندی های صورت گرفته، کل سرزمین ایران متشکل از 6 حوزه آبخیز کلان است و از تقسیم این شش حوزه صدها حوزه آبخیز کوچک و بزرگ شکل گرفته است. در این بررسی برای به تصویر کشیدن این بحث و نظریه پردازی آن، حوزه آبخیز دره فیرده به گستره 22526 هکتار در منطقه فیروزکوه در شرق استان تهران که یکی از حوزه های بررسی شده برای اجرای اقدام های مدیریتی و عملیاتی است، در نظر گرفته شده است. در این جا نظریه اصلی آنست که حوزه های آبخیز کوچک می توانند در جایگاه واحد پایه مدیریتی، در یک محل، منطقه تا سطح کلان مورد توجه قرار گیرند. با در نظر گرفتن جنبه های فیزیکی، زیست محیطی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی سرزمین می توان بررسی های، برنامه ریزی ها و اقدام های عملی را در چند سطح پایین، میانی و کلان تعریف کرد. بدین ترتیب می توان یک چارچوب نظام دار، درجهت مدیریت مشارکتی را پایه گذاری کرد. در این چارچوب دو جنبه اساسی شامل الف- شرایط بوم شناختی و زمین ریخت شناسی ب- مسایل اجتماعی– اقتصادی باید تلفیق شوند تا از ترکیب این دو جنبه شکل گیری سیاست راهبردی مدیریت مشارکتی آب و خاک و در نهایت سرزمین امکان پذیر شود. موضوع اصلی این نوشتار طرح یک نظریه در این باره است.
کلمات کلیدی
, مدیریت سرزمین, مدیریت مشارکتی, عوامل بوم شناختی, مسائل اجتماعی - اقتصادی و حوزه آبخیز دره فیرده
@article{paperid:1027501,
author = {علی اکبر مهرابی and مهدی قربانی and گل کاریان, علی and الهام السادات ابریشم},
title = {نظربه پردازی حوزه های آبخیز در جایگاه واحد پایه مدیریت مشارکتی سرزمین (بررسی موردی: شهرستان فیروزکوه، حوزه آبخیز دره فیرده)},
journal = {مرتع و آبخیزداری},
year = {2011},
volume = {63},
number = {4},
month = {January},
issn = {2008-5044},
pages = {529--541},
numpages = {12},
keywords = {مدیریت سرزمین; مدیریت مشارکتی; عوامل بوم شناختی; مسائل اجتماعی - اقتصادی و حوزه آبخیز دره فیرده},
}
%0 Journal Article
%T نظربه پردازی حوزه های آبخیز در جایگاه واحد پایه مدیریت مشارکتی سرزمین (بررسی موردی: شهرستان فیروزکوه، حوزه آبخیز دره فیرده)
%A علی اکبر مهرابی
%A مهدی قربانی
%A گل کاریان, علی
%A الهام السادات ابریشم
%J مرتع و آبخیزداری
%@ 2008-5044
%D 2011
