کسانی که با شعر و اندیشة علامه اقبال لاهوری آشنایی دارند او را شاعری فرامرزی می خوانند؛ زیرا اقبال علاوه بر آن که در حیطة بیان، به وحدت و همدلی مسلمانان به خصوص همسایگان کشورش می پردازد، در عمل نیز حسن توجه خود را به دو کشور فارسی زبان مسلمان و همسایه، یعنی افغانستان و ایران ابراز می دارد. توجه علامه اقبال به افغانستان را می توان در اغلب آثار او و ره آوردی که از سفر به افغانستان در اثری به نام مسافر داشته است، مورد بررسی قرار داد. هم چنین روحیة انقلابی و تأثیر اقبال از سنایی، مولانا جلال الدین محمد بلخی، سید جمال-الدین اسدآبادی و توجه او به مشکلاتی که مردم افغانستان با آن مواجه بوده و هستند باعث شده تا اندیشه و شعر او مورد توجه ادبا و اندیشمندان افغانستان قرار گیرد و آثار بی شماری دربارة اقبال و یا با تأثیر از او منتشر شود. در این مقاله ضمن بررسی اشعار علامه اقبال در خصوص افغانستان، اشارة مختصری به آثار و افرادی که در افغانستان دربارة علامه اقبال لاهوری مطلبی نوشته اند و یا از او تأثیر پذیرفته اند، شده است.

کلمات کلیدی