تعیین کیفیت علوفه گونه های گیاهی موجود در مراتع یکی از مهمترین عواملی است که جهت مدیریت صحیح و اصولی مراتع لازم و ضروری است. به همین منظور در تحقیق حاضر ترکیبات شیمیایی و ارزش غذایی گونه های Onobrychis radiata ، Onobrychis transcaspica ، Astragalus brevidens ، Melica ciliata، Agropyron repens ,Agropyron pectiniforme و Sanguisorba minor و نمونه برداری در سه مرحله فنولوژی در پنج تکرار در مراتع شهرستان بجنورد بصورت تصادفی انجام شد. شاخصهای معرف کیفیت علوفه شامل، پروتئین خام ( CP)، دیواره سلولی منهای همی سلولز ( ADF)، قابلیت هضم ماده خشک ( DMD) و انرژی متابولیسمی ( ME) در آزمایشگاه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. بررسی نتایج نشان می دهد که کیفیت علوفه در کلیه گونه های مورد مطالعه در مرحله رشد رویشی بالاتر از دو مرحله گلدهی و بذر دهی است، بنحوی که با پیشرفت سن گیاه از میزان پروتئین خام، ماده خشک قابل هضم و انرژی متابولیسمی کاسته شده و به میزان دیواره سلولی منهای همی سلولز افزوده شده است. در میان گونه های مورد مطالعه، لگومها در هر سه مرحله رشد دارای بالاترین مقدار CP (53/14%) و کمترین میزان ADF (91/43%)نسبت به گندمیان( 10/8% CP و 14/54% ADF ( بودند. در بین گونه های مورد مطالعه بیشترین و کمترین میزان پروتئین خام به ترتیب متعلق به Astragalus brevidens و Agropyron pectiniformeبود. تجزیه واریانس داده ها حاکی از آن است که اثر گونه و مرحله فنولوژی در تمامی شاخص های فوق در سطح 1 درصد معنی دار بوده است.

کلمات کلیدی