چکیده به منظور ارزیابی میزان تحمل به خشکی ژنوتیپ های جدید گندم در شرایط تنش رطوبتی و فتوسنتزی متفاوت، آزمایشی مزرعه ای در قالب طرح کرت های دو بار خرد شده بر پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال های زراعی 1386 - 1385 و 87 -86در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی طرق مشهد به اجرا در آمد. تیمار آبیاری در کرت های اصلی شامل آبیاری مطلوب در طول فصل رشد و تنش رطوبتی از مرحله گرده افشانی تا رسیدگی و تیمار ژنوتیپ در کرت های فرعی شامل هفت ژنوتیپ جدید گندم (لاین های شماره،9207 ،9205 ،9203 ،9116 ، C-81-10 ، 9212 9103 و رقم کراس شاهی و تیمار شرایط فتوسنتزی در کرت های فرعی فرعی شامل استفاده از فتوسنتز جاری و جلوگیری از فتوسنتز جاری بود. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد که اثر تنش رطوبتی و شرایط فتوسنتزی بر عملکرد دانه، شاخص برداشت، تعداد دانه درسنبله و وزن هزار دانه معنی دار بودو در فتوسنتز جاری بالاترین عملکرد دانه را داشتند. ، ژنوتیپ های 9103 و 9212 دارای بالاترین عملکرد دانه بودند. شاخص تحمل به تنش درشرایط تنش رطوبتی و جلوگیری از فتوسنتز جاری برآورد بهتری از عملکرد دانه در شرایط بهینه و محدودیت رطوبتی ارائه کرد. درصد استفاده از ذخایر برای پر کردن دانه ها درصد انتقال مجدد تحت تأثیر تنش رطوبتی قرار گرفت و از 28.8 درصد تحت شرایط مطلوب آبیاری به 37.8 تحت شرایط تنش رطوبتی افزایش یافت. نظر به این ژنوتیپ های 81-10 C-، 9103 و 9116 بیشترین ظرفیت استفاده از ذخایر ساقه برای پرکردن دانه ها در هر دو شرایط معمولی و تنش رطوبتی را داشته و پتانسیل عملکرد آن ها نیز بالا بود می توان آن ها را به عنوان ژنوتیپهای امید بخش و مناسب جهت استفاده در برنامه های اصلاحی مناطق خشک و نیمه خشک پیشنهاد نمو

کلمات کلیدی