خشکی و شوری از مهم‌ترین تنش‌‌‌های محیطی محدود کننده بهره برداری اقتصادی از زمین‌‌ها برای تولید گیا‌هان هستند. در این راستا به منظور مطالعه تأثیر تنش‌‌‌های خشکی و شوری بر جوانه‌زنی گیاه گل ختمی‌دو آزمایش جداگانه در شرایط کنترل شده بصورت طرح کاملاً تصادفی با چ‌هار تکرار به اجرا درآمد. در آزمایش اول از پلی اتیلن گلایکول 6000 برای ایجاد سطوح تنش خشکی (0، 2-، 4-، 6- و 8- بار) و در آزمایش دوم از نمک کلرور سدیم به منظور ایجاد سطوح تنش شوری (0، 2- ،4- ،6-، 8- و10- بار) استفاده شد. نتایج نشان داد که با کاهش پتانسیل اسمزی در دو تنش خشکی و شوری درصد و سرعت جوانه زنی، طول ریشه چه و ساقه چه و وزن تر و خشک ریشه‌چه و ساقه‌چه کاهش یافت. بطور کلی بذور گل ختمی‌شرایط تنش شوری را بهتر از تنش خشکی تحمل کردند، به طوری که تا 10- بار تنش شوری و تن‌ها تا 8- بار تنش خشکی قادر به جوانه‌زنی بودند. در پتانسیل‌‌‌های اسمزی 2- و 4- بار درصد جوانه‌زنی در تنش شوری در مقایسه با تنش خشکی بیشتر کاهش یافت، در حالی که در سطوح بالاتر تنش (6- و 8- بار) کاهش درصد جوانه‌زنی در تنش خشکی بیشتر بود به نحوی که در پتانسیل اسمزی 6- بار درصد جوانه‌زنی در تنش خشکی 63 درصد و در تنش شوری 80 درصد کاهش یافت. طول ریشه‌چه در سطوح اولیه تنش (2-، 4- و 6- بار) در واکنش به تنش شوری نسبت به تنش خشکی بیشتر کاهش نشان داد، اما طول ساقه‌چه بر خلاف طول ریشه‌چه بیشتر تحت تأثیر تنش خشکی قرار گرفت و نسبت به سایر خصوصیات اندازه گیری شده نیز از حساسیت بیشتری برخوردار بود.

کلمات کلیدی