گونه Heterodera schachtii یکی از مهم ترین عوامل بیمار یزای چغندرقند در دنیاست. این نماتود در اکثر مناطق تحت کشت این گیاه در ایران گسترش دارد و موجب کاهش عملکرد و میزان قند موجود چغندر تو لید شده د ر مزارع آلوده می شود . جمعیت های مختلفH. schachtiiاز لحاظ خصوصیات مرفولوژیکی بسیار متفاوت هستند و شناسایی آنها براساس خصوصیات مرفولوژ یکی و مرفومتریکی سیست هاولاروهای سن دوم بسیار وقت گیر بوده و نیازمند مهارت و دقت زیاد می باشد. در سا ل ها ی اخیر امکان استفاده از روشPCR-RFLP-ITS-برای تفکیک این گونه از سایر گونه های موجود، بررسی شده است . در این بررسی ، ۱۲۰ جمعیت از نماتود سیستی چغندرقند از مزارع مختلف در استان خراسان رضوی جمع آوری شد و سیست ها از لحاظ خصوصیات مرفولوژ یکی و مرفومتر یکی مورد بررسی قرارگرفتند. در میان این جمعیت ها، ۸۸ جمعیت که تفاو ت های مرفولوژیکی نسبتا زیادی با هم داشتند، انتخاب شدند . پس از استخراجDNA تکثیر ناحیهrDNA-ITS با استفاده از آغازگرهای عمو می این ناحیه انجام شد.محصولPCRهر نمونه با استفاده از آنزیم برشیMvaI هضم شد . تمامی ۸۸ نمونه الگوی باند ی مشابه ی را تولید کردند که با الگوی ار ائه شده بر ای این گونه در منابع م عتبر همخوا نی دارد . پس از تایید گونه، گروه بندی جمع یت های ذکر شده بر اساس خصوص یات مرفومتر یکی نشان داد که جمع یت های مناطق شما لی استان ازجمع یت های مناطق جنو بی قابل تفک یک است، هر چند بر اساس مناطق کوچ ک تر جغرا فیایی تفک یک قابل قبو لی صورت نگرفت . هم چنین بر اساس طول باندهای کو تیکولی ناحیه واژن و برجستگ ی های گره مانند موجود در مخروط انته ا ی بدن س یست ها، چهار تیپ مرفولوژ یکی نشخیص داده با دامنه وس یع H. schachtii می تواند در شناسائی جمعیت ها ی مختلف ITS-PCR-RFLP شد. نتایج این تحقیق نشان داد که روش تفاوت های مرفولوژیکی بسیار کارآمدتر و سریع تر از روش های مرفولوژیکی باشد.

کلمات کلیدی