در برهه زمانی ژوراسیک میانی یکی از شدیدترین رخداد‌های ماگماتیسم در ایران رخ داده است. از جمله توده‌های نفوذی گرانیتوئیدی این دوره می‌توان به توده یا کمپلکس‌های نفوذی الیگودرز، الوند، آستانه، بروجرد، ملایر و چاه دزدان در زون سنندج- سیرجان، شیرکوه و آیرکان در زون ایران مرکزی و شاه کوه، سرخ کوه و کلاته آهنی در بلوک لوت اشاره نمود. اغلب این توده‌های نفوذی از نوع پرآلومینوس‌‌ بوده و در سری کالک آلکالن پتاسیم بالا جای می‌گیرند. نسبت CaO/Na2O (12/0-37/8) منشأ فقیر از رس را برای تولید ماگمای اکثریت این توده‌های نفوذی پیشنهاد می‌دارد. در نمودار توزیع عناصر نادر خاکی نرمالیزه شده به کندریت عناصر نادر خاکی سبک (LREE) غنی شدگی چندانی نسبت به عناصر نادر خاکی سنگین (HREE) ندارند و الگوی نسبتاً مسطحی را نشان می‌دهند. همچنین در این نمودار عنصر Eu آنومالی منفی دارد که نشان‌دهنده شرایط احیایی تشکیل ماگما و یا منشأ گرفتن آن از عمق پایداری پلاژیوکلاز است. نمودار عنکبوتی نرمالیزه شده نسبت به بخش تحتانی پوسته قاره‌ای غنی شدگی عناصر لیتوفیل با شعاع یونی بزرگ (LILE) مانند K, Cs, Rb و عناصر خاکی کمیاب سبک (LREE) ( ( La, Ce و کاهیدگی عناصر Ba,Nb,Ta,Sr,Ti را نشان می‌دهد. مقادیر اولیه ایزوتوپ 87Sr/86Sr این توده‌ها بین 70609/0 تا 71938/0 و مقدار اولیه ɛNd آن منفی و بین 51/6- تا 1/1- متغیر است که نشان‌دهنده منشأ گرفتن ماگما از پوسته قاره‌ای است. شواهد ژئوشیمیایی و ایزوتوپی این توده‌های نفوذی را با منشا پوسته قاره‌ای، تیپ S و حاصل از برخورد قاره‌ها معرفی می‌نماید. شواهد زمین‌شناسی همچون توقف در رسوبگذاری، دگرگونی ناحیه‌ای، جایگیری افیولیت و نیز کانه‌زایی مرتبط با زون برخورد قاره‌ها، تاییدی بر برخورد بین دو صفحه ایران و عربی در برهه زمانی ژوراسیک میانی می‌باشد.

کلمات کلیدی