موسیر (Allium altissimum Regel) یکی از گونه های دارویی و صنعتی مهم جنس آلیوم در ایران می باشد که از رویشگاههای طبیعی استحصال و تاکنون در زمینه تولید زراعی این گیاه اطلاعات زیادی وجود ندارد. این تحقیق به منظور تعیین تاریخ کاشت و تراکم مطلوب درگیاه موسیر در قالب کرت های خرد شده با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. کرت ها ی اصلی شامل تاریخ های کاشت در 4 سطح (بصورت کشت های پاییزه و بهاره) و کرت های فرعی شامل تراکم های بوته در 4 سطح بودند. تاریخ های مختلف کاشت شامل: کاشت در 25 مهر ماه،کاشت در 25 آبان ماه، کاشت در اول اسفند ماه و 25 اسفند ماه و تراکم های مختلف شامل: 6 بوته، 10 بوته، 14 بوته و 18 بوته در مترمربع بودند. نتایج بدست آمده نشان داد که درصد تولید پیازهای دختری، قطر و وزن پیاز دختری در هر بوته، قطر و وزن پیاز های مادری در هر بوته، تعداد دانه، وزن هزار دانه، تعداد کپسول در بوته، ارتفاع بوته، وزن خشک اندام های هوایی، عملکرد پیاز(وزن تر و خشک) و عملکرد دانه تحت تأثیر تیمارهای مورد آزمایش قرار گرفتند کمترین عملکرد پیاز (وزن تر)110.4 گرم در متر مربع) به تاریخ کاشت چهارم ( 25 اسفند (و تراکم 6 بوته در متر مربع و بیشترین عملکرد ( 594.8گرم در متر مربع) به تاریخ کاشت اول(25 مهرماه) و تراکم 18 بوته در متر مربع تعلق داشت. بیشترین عملکرد دانه (025.09 گرم در متر مربع) به تاریخ کاشت اول ( 025 مهرماه) و تراکم 14 بوته در متر مربع و کمترین عملکرد دانه (3.46 گرم در متر مربع) به تاریخ کاشت چهارم و تراکم 6 بوته در متر مربع تعلق داشت. ضرایب همبستگی نشان داد که بین عملکرد پیاز(وزن تر) و وزن پیاز های مادری، تعداد پیاز مادری در بوته، تعداد دانه، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، ارتفاع، وزن خشک اندام های هوایی، همبستگی مثبت و معنی داری وجود دارد. بطور کلی به نظر می رسد در شرایط آب و هوایی مشهد کاشت موسیر در 25 مهرماه با تراکم 18 بوته در متر مربع برای تولید پیازو تراکم 14 بوته در متر مربع برای تولید دانه عملکرد مطلوبی را تولید خواهد کرد. در جهت افزایش عملکرد تحقیقات بیشتری نیاز است

کلمات کلیدی