یکی از انواع شرکت هایی که در فقه مذاهب اسلامی از آن بحث میشود شرکت وجوه نام دارد و آن شرکتی است که سرمایه هر دو شریک یا یکی از شرکا اعتبار یا وجاهت او در نزد مردم است. به نظر می رسد با اجماع فقهای امامیه بر بطلان این شرکت مجالی برای بررسی آن در ضمن یک مقاله وجود ندارد ولی با کمی تامل در آرای فقهای امامیه و بررسی نظریات فقهای سایر مذاهب این احتمال تقویت می شود که با توجه به تفاوتی که در تعاریف و اشکال مختلف شرکت وجوه وجود دارد ممکن است صور صحیحی نیز برای آن فرض گردد. نگارنده در ارائه مطالب به بررسی دیدگاه های متفاوت مذاهب خمسه در مورد این شرکت به ترتیب تقدم تاریخی این مذاهب پرداخته است . مشهور ترین تعریف از شرکت وجوه که فقهای مذاهب خمسه نیز آن را به نوعی ذکر کردهاند این است که ((شرکت وجوه عقدی است که در آن دو نفر که مالی ندارند با هم شریک میشوند بر این که مالی را بر ذمه بخرند و پساز فروش و پرداخت ثمن آنچه به عنوان سود برایشان باقی مانده است شریک باشند)) اما علاوه بر این تعریف تعاریف دیگری نیز از شرکت وجوه ارائه شده است که این شرکت را به گونه ای دیگر ترسیم میکند این که اجماع فقهای امامیه بر بطلان کدام صورت از صور شرکت وجوه واقع شده است. معلوم نیست قائلین به بطلان شرکت وجوه ادله ای برای دیدگاه خود ذکر کرده اند ولی با توجه به تعاریف متفاوتی ارائه شده از این شرکت و عدم اختصاص هر یک از ادله بر بطلان کدام صورت از صور شرکت وجوه دلالت دارد. ادله قائلین به صحت شرکت وجوه نیز مطرح خواهد شد. به عنوان نتیجه باید گفت که ادله قائلین به بطلان این شرکت دلالتی بر بطلان شرکت وجوه با توجه به تعریفی که قائلین به صحت این شرکت از آن ارائه کرده اند ندارد. و همچنین صحت برخی دیگر از صور این شرکت نیز قابل توجیه است.

کلمات کلیدی