فعالیت‌های آنزیمی خاک می‌توانند به عنوان شاخص‌های کیفیت به منظور ارزیابی پایداری بوم نظام‌های زراعی مورد استفاده قرار گیرند. هدف از این مطالعه ارزیابی تأثیر مدیریت مقدار پسماند گیاه جو، سوزاندن آن، کود نیتروژن و خاک ارزی بر فعالیت آنزیم‌های فسفاتاز قلیایی و اوره‌آز در شرایط مزرعه‌ای و طی دوره‌ای 90 روزه بوده است. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام گردید. تیمارهای آزمایش شامل دو سطح کاه و کلش جو (3 و6 تن درهکتار)، دو سطح سوزاندن (نسوزاندن و سوزاندن)، دو سطح کود اوره (صفر و 125کیلوگرم در هکتار) و دو نظام خاک‌ورزی (بدون خاک‌ورزی و با خاک‌ورزی) بودند. نتایج آزمایش نشان داد افزودن مقدار 6 تن در هکتار پسماند جو فعالیت‌های آنزیمی را نسبت به مقدار 3 تن در هکتار در 5- 0 سانتی‌متری خاک به طور معنی‌دار (05/0> p) افزایش داد. در حالی که سوزاندن کاه و کلش و عملیات خاک‌ورزی منجر به کاهش فعالیت آنزیم‌های اوره‌آز و فسفاتاز قلیایی شد. کود اوره بر فعالیت آنزیم فسفاتاز قلیایی بی‌تأثیر بود، در حالی که فعالیت آنزیم اوره‌آز را افزایش داد. آنزیم اوره‌آز نسبت به آنزیم فسفاتاز قلیایی حساسیت بیشتری نسبت به عملیات مختلف در خاک نشان داد. نتایج این مطالعه نشان داد که روش بدون خاک‌ورزی همراه با حفظ پسماند گیاهی در سطح 6 تن در هکتار و روش بدون سوزاندن مؤثرترین نوع مدیریت در حفظ و افزایش فعالیت آنزیم‌های مورد مطالعه در کوتاه مدت بودند.

کلمات کلیدی