تغییرات آب و هوا و نوسان های آن به ویژه دما و رطوبت به طور محسوس بر اعمال حیاتی گیاهان مرتعی تاثیر می گذارد. آگاهی از خصوصیات رشد گیاهان مرتعی در پاسخ به تغییرات عوامل محیطی می تواند در جهت انتخاب گونه های مناسب برای احیا مرتع مورد استفاده قرار گیرد. در تحقیق حاضر دو گیاه گندمی علفی سه کربنه Stipa hohenkeriana و چهار کربنه Enneapogon persicus در مراتع نیمه استپی اطراف مشهد مورد بررسی قرار گرفت. به فاصله هر دو هفته، تاریخ وقوع پدیده های فنولوژیکی شامل رشد رویشی، ظهور خوشه ها، گلدهی کامل، بذر و رطوبت و دمای زیرکانوپی در محل توسعه ریشه گیاهان ثبت شد. علاوه بر این در هر بازدید طول و تعداد برگ، طول و تعداد ساقه ها، و تعداد ساقه های گلدار نیز ثبت شد. داده ها با نرم افزار SPSS 16 تجزیه و تحلیل آماری شدند. بر اساس نتایج، گراس های C3 و C4 در ابتدای رشد تحت تاثیر دمای هوا بودند و بین این دو گیاه از لحاظ رطوبت خاک زیراشکوب اختلاف معنی داری وجود نداشت اما دمای زیرکانوپی Enneapogon در مراحل آخر فصل رویش به طور قابل ملاحظه ای از Stipa کمتر بود. در ابتدای فصل، تعداد برگ و ساقه Stipa بیشتر بود اما نزدیک به انتهای فصل تعداد برگ و ساقه Enneapogon بیشتر بود. نتایج نشان داد که در گیاه Enneapogon استراتژی افزایش تعداد برگ در مراحل آخر فنولوژی باعث کاهش دمای زیرکانوپی و افزایش طول فصل رویش می شود، در حالیکه گیاه Stipa در پاسخ به خشکی محیط فعالیت های فنولوژیکی خود را در مدت کوتاه تری انجام می دهد.

کلمات کلیدی