بمنظور ارزیابی کارایی جذب و مصرف نیتروژن در کشت مخلوط تأخیری گندم زمستانه و ذرت، آزمایشی در سال زراعی 88-1387 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش عبارت از چهار نوع کشت مخلوط تأخیری گندم و ذرت به صورت سه ردیف گندم + یک ردیف ذرت (1:3)، سه ردیف گندم + دو ردیف ذرت (2:3)، چهار ردیف گندم + دو ردیف ذرت (2:4) و شش ردیف گندم + دو ردیف ذرت (2:6) و کشت خالص گندم و ذرت بود. نتایج نشان داد که کشت مخلوط تأخیری تأثیر معنی داری (05/0≥p) بر میزان نیتروژن جذب شده، جذب نسبی و کارایی جذب و مصرف نیتروژن گندم و ذرت داشت. بیشترین و کمترین کارایی جذب نیتروژن برای گندم و ذرت به ترتیب در کشت مخلوط سه ردیف گندم+دو ردیف ذرت (70/33 و 50/36 کیلوگرم نیتروژن اندام گیاهی به ازای کیلوگرم نیتروژن خاک) و کشت خالص (73/14 و 37/19 کیلوگرم نیتروژن اندام گیاهی به ازای کیلوگرم نیتروژن خاک) مشاهده شد. دامنه جذب نسبی نیتروژن در نسبت های مختلف کشت مخلوط تأخیری برای گندم بین 47/1-08/1 و برای ذرت بین 54/0-41/0 بود. بیشترین کارایی مصرف نیتروژن بر اساس عملکرد دانه برای گندم و ذرت به ترتیب 62/88 و 33/147 کیلوگرم نیتروژن دانه به ازای کیلوگرم نیتروژن اندام گیاه بود. بطور کلی، نتایج نشان داد که کشت مخلوط تأخیری گندم با ذرت موجب افزایش کارایی جذب و مصرف نیتروژن شد.

کلمات کلیدی