افزایش جمعیت، محدودیت منابع آب و همچنین حجم عظیم فاضلاب‌های شهری و لزوم دفع مناسب آن‌ها، ضرورت بهره‌گیری مجدد از فاضلاب را افزایش داده است. دفع فاضلاب در خاک یکی از باصرفه‌ترین روش‌های تخلیه است. خصوصیات مختلف خاک، نوع فاضلاب و روش کاربرد آن از جمله مواردی هستند که بر کارائی خاک در تصفیه فاضلاب تاثیر می‌گذارند. به این منظور آزمایشی در 12 ستون‌ پلی‌اتیلنی در 7 دوره 15 روزه در قالب فاکتوریل در دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. فاضلاب‌خام و تصفیه‌شده تصفیه‌خانه پرکند آباد مشهد به ستون‌های پر شده از خاک لوم‌سیلتی در دو شرایط غرقاب پیوسته و متناوب بکار برده شدند. در پایان آزمایش نیز ستون‌های خاک برش داده شدند و نمونه‌های خاک از اعماق 25-0، 50-25 و 100-50 سانتی‌متری هر ستون جمع‌آوری گردیدند. ویژگی‌هایی مانند اسیدیته، شوری، غلظت نیترات، فسفات، کربن‌آلی‌کل، نیکل و کادمیم در نمونه‌های بخش محلول خاک و همچنین زه‌آب‌های جمع‌آوری شده در هر دوره آزمایش اندازه‌گیری شدند. نتایج به دست آمده بیانگر آن است که میانگین مقدار تمام پارامترهای فوق (به جز اسیدیته و شوری) در زه‌آب‌های خروجی، همواره کمتر از میانگین مقدار آن در فاضلاب‌های ورودی به خاک است اما با استمرار کاربرد فاضلاب‌ها در طول زمان بر مقدار آن‌ها (به جز شوری و نیکل) افزوده شده است. مقدار کادمیم در نمونه‌های زه‌آب در هیچ دوره قابل تشخیص نبود. در بررسی تأثیر کاربرد فاضلاب‌ها بر خصوصیات شیمیایی خاک نیز مشخص گردید که مقدار تمامی ویژگی‌های مورد اندازه‌گیری (به جز شوری) در مقایسه با مقدار اولیه آن‌ها در محلول خاک افزایش یافته‌اند. بنابراین با توجه نتایج به دست آمده، تخلیه فاضلاب‌های مورد استفاده به ویژه فاضلاب‌خام باید با مدیریت صحیحی صورت گیرد تا بتوان ضمن بهره‌گیری مطلوب از آن‌ها، خطرات زیست محیطی ناشی از تخلیه آن‌ها در محیط پیرامون را نیز به حداقل ممکن کاهش داد.

کلمات کلیدی