پست‌مدرنیسم با نفی نظریه‌های جهان‌شمول و کلان‌روایت‌ها، بر خاص‌گرایی و دیدگاه‌های محدود و محلی تاکید می‌ورزد. از دیدگاه اندیشمندان پست‌مدرنیست، هر جامعه ابزارهای مفهومی، نظریه‌ها و هنجارهای ویژه‌ی خود را خلق می‌کند که فهم و تعامل با جهان انسانی و غیرانسانی پیرامون آن را برای اعضای خود میسر می‌سازند. اگر چنین باشد، این پرسش مطرح می‌شود که آیا امکان فهم متقابل فرهنگ‌ها توسط یکدیگر وجود دارد؟ در این مقاله، به نقد و بررسی دیدگاه‌های رورتی در این باب خواهیم پرداخت. از نظر او، دیدگاه‌های معرفت‌شناسانه، علمی، اخلاقی و زیبایی‌شناسانه‌ی یک فرد و مفاهیمی از حقیقت، درستی و زیبایی که در ذهن دارد و رورتی آن‌ها را به‌طور کلی «بازی‌های زبانی» می‌نامد محصول جامعه‌ی خاصی هستند که فرد بدان احساس تعلق می‌کند. از همین رو، نظرگاهی یافت نمی‌شود که از آن بتوان به داوری بی‌طرفانه میان زبان‌ها و بازی‌های زبانی پرداخت؛ انسان‌ها همه محکوم به «قوم‌محوری» هستند. اما این نباید بدان معنی تلقی شود که فرهنگ‌ها و جوامع دارای زبان‌های غیرقابل ترجمه به یکدیگرند یا جهان‌های معرفتی بدیلی را می‌سازند که روزنه‌ای به یکدیگر ندارند و پذیرش یکی در گرو ترک کامل دیگری است. گفت‌وشنود فرهنگ‌ها با یکدیگر نه فقط امکان‌پذیر است، بلکه شاید ضروری نیز باشد، چرا که قوم‌محوری این تهدید را در بر دارد که جوامع بشری را به «واحدهای معنایی تقریباً فاقد پنجره» تبدیل کند.

کلمات کلیدی