تشکیل ریشه نابجا (ARF) یک جنبه مهم از تمایززدایی بافتی است که شامل تغییر مسیر یاخته ها از مسیرگذشته طبیعی ریخت شناسی به سمت تشکیل طرح های اولیه (پریموردیا)/مریستم های ریشه ای و در نهایت تشکیل ریشه های نوپدید است. این تغییرات شامل مجموعه تغییرات متابولیسمی از جمله تغییرات زیمایه ها و ماکرومولکول ها در طول دوره های القاء، بنیان گذاری و تشکیل طرح های اولیه(پریموردیای) ریشه ای در قلمه هاست. تا به امروز، تلاش های بسیاری در جهت درک تغییرات مختلف فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی درطول دوره های مختلف تشکیل ریشه های جانبی و نابجا صورت گرفته است و حاصل کار، بیان می دارد که این فرایندهای متنوع متابولیسمی، مسئول ترغیب و/یا بازدارندگی نمو ریشه های نابجا هستند. یکی از این فرایندها که به شدت مورد توجه پژوهشگران بوده و هست، مسیر متابولیت های ثانوی و به طور ویژه ترکیبات فنلی است. در این بررسی، محتوی کمّی ترکیبات فنلی کل، فلاوونوئیدها، فلاوونول ها و تانن های متراکم در طول تشکیل ریشه های نابجا برخی ارقام گردوی ایرانی، شامل رقم های \'سانلند\'، \'چندلر\'، \'هاوارد\'، \'کرمان\' و \'Z63\' ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که تغییرات معنی داری در محتوی این ترکیبات در انتهای دوره های القاء، بنیان گذاری و بیان ریشه وجود دارد. از سوی دیگر، تفاوت مشاهده شده در محتوی متابولیت های ثانوی ارزیابی شده در ارقام مورد بررسی گردو که دارای توانایی متفاوت در پیدایش ریشه بودند، قابل توجه بود. نتایج ما نشان می دهد که فنلها بر نمو ریشه تاثیر متمایزی دارند.

کلمات کلیدی