به منظور بررسی تحمل به یخ زدگی ژنوتیپ های DR4، NR11، SOR1، STR1، ZR5 SM و Skh یولاف وحشی به تنش یخ زدگی آزمایشی در سال 1388 در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار اجرا شد. از بین ژنوتیپ های مذکور، دو ژنوتیپSkh (خوزستان) و SM (مشهد)، ژنوتیپ های حساس به علف کش و در سایر ژنوتیپ ها مقاومت به علف کش در آن ها گزارش شده است. در این آزمایش ژنوتیپ های یولاف وحشی در معرض هفت دمای یخ زدگی 3- ، 6- ، 9- ، 12- ، 15- ، 18- و 21- درجه سانتی گراد قرار گرفتند. گیاهان تا مرحله 3 تا 4 برگی در محیط طبیعی نگهداری شده و پس از گذرانیدن دوره خوسرمایی ، با استفاده از فریز ترموگرادیان ، تحت تیمارهای یخ زدگی قرار گرفتند. میزان پایداری غشاء سیتوپلاسمی ژنوتیپ های یولاف وحشی مورد مطالعه، با استفاده ازآزمون نشت الکترولیت ها مورد ارزیابی قرار گرفت، سپس دمای کشنده 50 درصد نمونه ها (LT50el ) بر اساس درصد نشت الکترولیت ها و دمای کاهنده50 درصد وزن خشک گیاهان (RDMT50) در پایان دوره بازیافت (سه هفته بعد از اعمال تیمار یخ زدگی) تعیین گردید. نتایج نشان داد که اثرات دماهای یخ زدگی تاثیر معنی داری (P≤0.01) بر درصد نشت الکترولیت و دمای لازم برای 50 درصد نشت الکترولیت (LT50el) ژنوتیپ های یولاف وحشی داشت. ژنوتیپ های یولاف وحشی از نظر نشت الکترولیت ها اختلاف معنی داری (P≤0.01) با هم داشتند. بر اساس نتایج آزمایش،کاهش دما به کمتر از 9- درجه سانتی گراد سبب افزایش معنی دار میزان نشت الکترولیت ها در کلیه ژنوتیپ های مورد بررسی شد. در بین ژنوتیپ های یولاف وحشی ، ژنوتیپ SM بیشترین و ژنوتیپ Skh،کمترین تحمل به سرما را از نظر میزان LT50el و RDMT50 نشان دادند.نتایج این آزمایش ضمن اینکه نشان از اختلاف در تحمل به یخ زدگی ژنوتیپ های یولاف وحشی با منشا جغرافیایی مختلف دارند، نشان داد که مقاومت به علف کش در علف های هرز می تواند منجر به تغییر بعضی دیگر از خصوصیات آنها از جمله تحمل به سرما شود، بطوریکه بر اساس نتایج حاصل ، ژنوتیپ های مقاوم به علف کش یولاف وحشی (DR4 NR11, SOR1, STR1, ZR5) در مقایسه با ژنوتیپ حساس به علف کش خوزستان (Skh) از LT50el بیشتری برخوردار بودند.

کلمات کلیدی