‫شوری به عنوان یک تنش محیطی مهم و مشکل عمده در کشاورزی مناطق خشک و نیمهخشک مطرح است. گیاه‬ ‫نخود ).‪ (Cicer arietinum L‬مشابه با سایر بقولات، نسبت به شوری حساس است و در نتیجه، گزینش ژنوتیپهای‬ ‫مقاوم به شوری برای کشت در این مناطق از اهمیت زیادی برخوردار است. این آزمایش در سال 8831 در شرایط گلخانه‬ ‫با هدف مطالعة تحمل به تنش شوری در یازده ژنوتیپ نخود از طریق بررسی پاسخ خصوصیات ریشه و اندامهای هوایی‬ ‫آنها انجام شد. برای این منظور، تأثیر دو تیمار شوری القاءشده با استفاده از نمک کلریدسدیم در سطوح 8 و‬ ‫21دسیزیمنس بر متر به همراه تیمار شاهد )بدون تنش شوری( در محیط هیدروپونیک )کرت اصلی( بر روی ژنوتیپهای‬ ‫مورد نظر )کرت فرعی( در شرایط گلخانه، در قالب کرتهای خُردشده در سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. گیاهان، چهار‬ ‫هفته پس از انتقال به محیط هیدروپونیک برداشت شدند. نتایج نشان داد که تنش شوری باعث کاهش معنیدار شاخص‬ ‫پایداری غشاء، سطح سبز برگ، درصد مادة خشک ریشه و اندام هوایی، ارتفاع بوته، تعداد شاخة جانبی و وزن خشک اندام‬ ‫هوایی و ریشه و افزایش مقدار نسبی آب برگ ژنوتیپهای مورد مطالعه شد. شاخص پایداری غشاء )37/0 و 16/0( و‬ ‫نسبت سطح سبز برگ به کل سطح برگ )86/0 و 65/0( همبستگی مثبت و معنیداری به ترتیب با میزان تولید مادة‬ ‫خشک اندام هوایی و ریشه در ژنوتیپها داشتند. بهرهگیری از شاخصهای مقاومت و ترسیم نمودار بایپلات نشان داد که‬ ‫در بین ژنوتیپهای متحمل به خشکی، ژنوتیپهای 696‪ MCC544 ،MCC‬و 778‪ MCC‬کمترین و ژنوتیپ 067‪MCC‬‬ ‫بیشترین میزان مقاومت به شوری را از نظر تولید مادة خشک و شاخصهای تحمل دارا بودند. در این مطالعه به غیر از‬ ‫ژنوتیپ 387‪ ،MCC‬ژنوتیپهای حساس به خشکی در گروه ژنوتیپهای متحمل به شوری قرار گرفتند. بنابراین به نظر‬ ‫میرسد لزوماً ژنوتیپهایی که متحمل به خشکی هستند از تحمل به شوری بیشتری نسبت به ژنوتیپهای حساس به‬ ‫خشکی برخوردار نیستند. به طور کلی به منظور دستیابی به ارقام نخود که علاوه بر تحمل به خشکی، متحمل به شوری‬ ‫نیز باشند، ژنوتیپها باید برای هر دو صفت مورد گزینش قرار گیرند‬

کلمات کلیدی