برخی گیاهان مهاجم مرتعی، به دلیل داشتن خار، اسانس و ترکیبات سمی، ارزش غذایی زیادی برای دام ندارند. اطلاعات حاصل از بررسی الگوهای رشد و مکانیسم های سازگاری گیاهان مهاجم به شرایط محیطی را می توان برای کنترل آنها در عرصه ی مراتع مورد استفاده قرار داد. هدف از این پژوهش مقایسه ی سازگاری نسبی در دو گونه ی مهاجم Centaurea virgata (گل گندم) و Lactuca orientalis (کاهوی وحشی) با توجه به خصوصیات رشدی و طول دوره ی فنولوژی، در مراتع جنوب غرب شهر مشهد بود. در طی بهار و تابستان 1390، به فاصله هر دو هفته یک بار، رطوبت و دمای خاک و دمای هوا، طول و تعداد برگ، طول و تعداد ساقه، و مراحل فنولوژیک یادداشت شد. آنالیزهای آماری با نرم افزار SPSS و مقایسه ی میانگین ها به روش توکی انجام شد. در شرایط مساعد محیطی در ابتدای فصل رشد، هر دو گونه با تولید برگ های بن رست فراوان و ماده ی اولیه بالا، مراحل رشد رویشی خود را به سرعت به اتمام رساندند. کاهش رطوبت و افزایش دمای خاک و هوا در تابستان سبب شد تا گونه گل گندم مکانیسم فرار از خشکی را نشان دهد. در این گیاه رشد رویشی متوقف گردید، به سرعت وارد مرحله ی گلدهی و بذر دهی شد و در آخر تیرماه دوره فنولوژی به پایان رسید. در مقابل، کاهوی وحشی با مکانیسم از دست دادن برگ ها و حفظ آب درونی، دوره ی فنولوژی خود را طولانی تر کرد و تا اواخر تابستان به حیات خود ادامه داد، بنابراین به خشکی مقاوم تر بود.

کلمات کلیدی