به منظور بررسی حساسیت گیاهان زراعی نخود، ‌لوبیا، عدس، کلزا، چغندرقند و گوجه فرنگی به بقایای علف کش شوالیه در خاک آزمایشی در شرایط کنترل شده در سال 1389 در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. عوامل مورد برررسی شامل گیاهان زراعی مذکور در 6 سطح و غلظتهای بقایای علف کش شوالیه در خاک ( 0، 0015/0، 0037/0، 0.0079/0، 015/0، 031/0 و 047/0 میلی گرم درکیلوگرم خاک) بودند که به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی با سه تکرار اجرا شد. یک هفته پس از سبز شدن گیاهان، درصد سبز شدن آنها اندازه گیری و درصد بقا، ‌زیست توده اندام هوایی و ریشه گیاهان مورد مطالعه 30 روز پس از سبز شدن اندازه گیری شدند. نتایج نشان دادند که صفات مذکور در همه گیاهان مورد بررسی به طور معنی داری (در سطح 1%) در حضور پسماند علف کش کاهش یافتند و با افزایش بقایای شوالیه در خاک سبز شدن، زیست توده تولیدی اندام هوایی و ریشه گیاهان کاهش یافتند. لوبیا کمترین تلفات زیست توده اندام هوایی (44 درصد( و ریشه (78/66 درصد) را داشت و گوجه فرنگی بیشترین تلفات زیست توده اندام هوایی (38/96) و ریشه (46/89) را داشت. بر اساس شاخص ED50‌ نخود (3- 10×91/7 میلی گرم در کیلوگرم خاک) متحمل ترین و گوجه فرنگی ( 0003/0 میلی گرم در کیلوگرم خاک) حساسترین گیاهان به بقایای علف کش شوالیه در خاک شناخته شدند و سایر گیاهان بررسی شده بر مبنای تحمل آنها به بقایای شوالیه به صورت گوجه فرنگی> چغندرقند> کلزا > عدس > لوبیا > نخود ، بودند. بطور کلی نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که پسماند علف کش شوالیه در خاک، می تواند به گیاهان زراعی در تناوب خسارت وارد کند و توجه به درجه حساسیت آنها در برنامه ریزی تناوب مهم است.

کلمات کلیدی