تحقیق حاضر با هدف بررسی توصیفی و همزمانی ویژگی های آوایی مشترک موجود در گونه های زبانی رایج در 20 منطقه از شهرستان سرخس صورت گرفته است . که از این تعداد ، مناطقی که شامل فرآیند های آوایی مورد نظر می باشند ذکر شده است و همچنین داده هایی که در بررسی استفاده شده اند شامل 100 صورت زبانی می باشد. داده‌های مورد بررسی به صورت مصاحبه و ضبط صدا گردآوری شده است. گویشوران اکثراً مردان سالخورده، کشاورز یا دامدار، کاسب و کم سواد یا بیسواد بودند که تمام عمر خود را در روستاها گذرانده اند. فرایندهای واجی مشاهده شده در گونه های مورد بررسی بدین ترتیب است : 1- همگونی همخوانی و واکه ای و دگرگونی واکه ای 2- افزایش واکه پایانی 3- حذف همخوان پایانی 4- تبدیل واکه /e/ ، /o/ ، / i/ در هجای اولیه به واکه /a/ .- از نتایج دیگر این تحقیق وجود سه واجگونه /s/، /ż/ ، /q/ می باشد که در ذیل به آنها اشاره می شود.

کلمات کلیدی