به منظور مطالعه شوری و نیتروژن بر عملکرد و راندمان مصرف کود نیتروژن، آزمایشی در دو سال زراعی 88-1387و 89-1388 در مزرعه تحقیقات شوری، دانشگاه فردوسی مشهد طراحی گردید. آزمایش به صورت کرت های یکبار خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل سه سطح شوری شاهد ( dS/m3/1EC=)، dS/m5 و 10 به عنوان عامل اصلی، سه سطح کود نیتروژن 50، 100 و kg.ha-1 150 و دو رقم گندمِ حساس (طوس) و متحمل به شوری (بم) که به صورت فاکتوریل به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. کود نیتروژنه به شکل سولفات آمونیوم و در سه مرحله تقسیط گردید. اعمال کود نشاندار 15N با غنای 8 اتم درصد (%8)، در سه تقسیط بطور هماهنگ با کرتهای غیر ایزوتوپی در سال دوم انجام گردید. نتایج نشان داد، در تیمار 5 و 10 dS/m با افزایش کود درصد نیتروژن مشتق شده از کود نشاندار (Ndff %) در دانه های گندم افزایش یافت. بیشترین و کمترین راندمان مصرف نیتروژن به ترتیب به تیمار های کودی 50 و kgN.ha-1 150اختصاص داشت. غلظت کلروفیل، پتاسیم و عملکرد دانه با افزایش شوری کاهش یافت و با بالا رفتن نیتروژن مصرفی از 50 به kgN.ha-1 150 بر میانگین صفات مذکور افزوده شد. غلظت سدیم با افزایش شوری و نیتروژن به ترتیب افزایش و کاهش یافت. این نتایج نشان داد که کاربرد مقادیری بالاتر از نیاز کودی در شرایط شور سبب افزایش جذب نیتروژن توسط گیاه می گردد و این امر شرایط را جهت تحمل شرایط شور بهبود می بخشد.

کلمات کلیدی