یکی از جنبههای مهم بررسی خاک، دانستن روابط و همبستگی بین خصوصیات مختلف خاک و بیان کمی آنها در قالب مدل های آماری است .هدف از این پژوهش برآورد هدایت هیدرولیکی اشباع توسط رگرسیون و شبکه استنتاج تطبیقی عصبی- فازی، با استفاده از پارامترهای زودیافت خاک میباشد. لذا آزمایشات مربوط به محاسبه هدایت هیدرولیکی اشباع و محاسبه خصوصیات فیزیکی خاک در 54 نقطه در زمین، که با فواصل 5 در 5 متر مشخص شده بودند، صورت گرفت. همچنین مقادیر چگالی ظاهری با روش کلوخه پارافینی، بعد فراکتال اندازه ذرات توسط روش الک خیس، درصد شن، رس و سیلت توسط هیدرومتری و هدایت هیدرولیکی اشباع بالای سطح ایستابی توسط روش استوانههای مضاعف اندازهگیری شد . بهترین مدل بنا نهاده شده بود انتخاب گردید . MAE و RMSE ،R رگرسیونی برای تابع انتقالی، بر اساس حداقلسازی تابع هدفی که براساس پارامترهای آماری 2 پارامترهای درصد شن، چگالی ظاهری، چگالی حقیقی، بعد فراکتال اندازه ذرات، تخلخل و درصد سیلت به عنوان ورودی انتخاب شدند . در تابع انتقالی 0 میباشند. شبکه استنتاج تطبیقی عصبی- فازی با 4 / 0 و 012 /96 ،0/017 ،0/ بهترتیب برابر 65 MAE و NRMSE ،RMSE ،R ارائه شده مقادیر 2 لایه در ورودی شامل چگالی ظاهری، چگالی حقیقی، تخلخل و بعد فراکتال اندازه ذرات و یک لایه خروجی دارای بهترین عملکرد بود. در مدل عصبی-0/ 0 و 02 / نیز به ترتیب برابر 012 RMSE 0 بوده و مقادیر / 0 و 86 / در آموزش و آزمون به ترتیب برابر 88 R فازی ارائه شده در این تحقیق مقدار 2 میباشد. با توجه به نتایج آنالیز حساسیت، تابع انتقالی رگرسیونی کمترین حساسیت را نسبت به تغییرات در تخلخل و بعد فراکتال اندازه ذرات دارد؛ درمقابل بیشترین حساسیت را نسبت به تغییرات در مقادیر چگالی ظاهری، درصد سیلت و درصد شن دارد. مدل استنتاج تطبیقی عصبی- فازی همانند تابع انتقالی رگرسیونی، نسبت به تغییرات در چگالی ظاهری بیشتر از سایر متغیرها حساس میباشد، ضمن اینکه نتایج بیانگر برتری سامانه عصبی - فازی نسبت به تابع رگرسیونی است. ارزیابی مدلها نشان داد که در خاکهای رسی برآوردها دقت قابل قبولی ندارد؛ در مقابل برای تخمین هدایت هیدرولیکی اشباع در خاکهایی با بافت سبک تا متوسط (لومی شنی، لوم و سیلت لوم) مناسب میباشند.

کلمات کلیدی