بیماری مرگ گ یاهچه یکی از بیماریهای مهم پنبه در مناطق مختلف کشور می باشد که همه ساله خسارت زیادی به مزارع پنبه کاری وارد می نماید. بدلیل خاکزاد بودن عوامل مرگ گیاهچه، استفاده از روش های شیمیایی مثل پوشش دادن بذر با سموم شیمیایی و یا سم پاشی مزارع نتیجه رضایت بخشی ببار نمی آورد، بهمین جهت در سالهای اخیر توجه زیادی به مبارزه بیولوژیک بخصوص استفاده از قارچ های آنتاگونیست و بخصوص قارچ تریکودرما شده است . مهم ترین مکانیسم بیوکنترلی تریکودرما تحریک سیستم دفاعی گیاه است . بدین منظور از این قارچ جهت القاء مقاومت گیاه پنبه بر علیه بیماری مرگ گیاهچه استفاده گردید. در این بررسی ابتدا با استفاده از روش کشت متقابل توانایی آنتاگونیستی جدایه های تریکودرما علیه قارچ عامل بیماریRhizoctonia solani بررسی گردید. 9 جدایه برتر، جهت آزمایشات بیوکنترلی در شرایط گلخانه انتخاب گردید.در مطالعات گلخانه ای مشخص گردید جدایه های224 T.harzianum A و 291 Trichoderma virens A دارای بیشترین اثر بیوکنترلی می باشند. این دوجدایه در بررسی های آنزیمی در شرایط ژرمیناتور مورد استفاده قرار گرفت . بررسی های آنزیمی در قالب طرح کاملاً تصادفی و بصورت فاک توریل در 4تکرار انجام شد . بررسی تغییرات فعالیت آنزیم پراکسیداز ، بتا - 1و 3 گلوکاناز و میزان فنل کل عصاره ریشه چه پنبه با استفاده از روش های کالریمتری ودستگاه اسپکتروفتومتر صورت گرفت . ارزیابی فعالیت پراکسیداز و بتا - 1و 3 گلوکاناز نشان داد که هر دو جدایه قارچ تریکودرما و رایزوکتونیا به تنهایی هر کدام باعث افزایش فعالیت این آنزیم ها و در نتیجه القاء مقاومت در گیاهچه پنبه می باشند. اما میزان فعالیت این آنزیم از نظر آماری در تیمار هر دو قارچ به صورت توأم از میزان بالاتری برخوردار است . میزان آنزیم پراکسید در روز د وازدهم نمونه برداری و میزان آنزیم بت ا- 1و 3 گلوکاناز در روز دهم نمونه برداری به حداکثر میزان خود رسید . در بررسی ترکیبات فنلی کل، حداکثر میزان این ترکیبات در عصاره ریشه چه گیاهان تیمار شده با جدایه های تریکودرما به همراه قارچ رایزوکتونیا مشاهده گردد. نتایج این آزمایش نشان می دهد قارچ تریکودرما در القاء مقاومت گیاه پنبه نسبتاً مؤثر بوده است.

کلمات کلیدی