زنیان از جمله گیاهان دارویی بومی در خراسان است که در خصوص تحمل به سرمای آن اطلاعات چندانی در دسترس نیست. لذا ای ن آزم ایش به منظور بررسی تحمل به یخزدگی این گیاه در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادف ی ب ا سه تکرار -10/5 ،-9 ،-7/5 ،-6 ،-4/5 ،-3 ،-1/ اجرا شد و سه اکوتیپ زنیان (نیشابور، بیرجند و تربت حیدریه) در معرض هشت دمای یخزدگی (صفر (شاهد )، 5 4 برگی در محیط طبیعی رشد یافته و سپس دماهای یخزدگی با استفاده از فریزر ترموگرادی ان بر روی - درجه سانتیگراد) قرار گرفتند. گیاهان تا مرحله 5 آنها اعمال شد. میزان پایداری غشاء سیتوپلاسمی با استفاده از نشت الکترولیتها مورد ارزیابی قرار گرفت و سپس درجه حرارت کشنده برای 50 درصد تعیین شد. سه هفته بعد از زمان اعمال دماهای یخزدگی و رشد مجدد گیاهان در گلخانه نیز درصد بقاء ، (LT50el) نمونهها براساس نشت الکترولیتها (RDMT و دمای کاهنده 50 درصد وزن خشک گیاهان ( 50 (LT50su) تعداد برگ، وزن خشک، دمای کشنده 50 درصد گیاهان بر اساس درصد بقاء تعیین شد. واکنش اکوتیپهای زنیان از نظر نشت الکترولیتها بعد از قرار گرفتن در معرض دماهای یخزدگی متفاوت بود و اکوتی پ بیرجند کمتر ین درصد نشت الکترولیتها را داشت، ضمن اینکه شیب منحنی درصد نشت الکترولیتها در اکوتیپ مذکور ملایمتر از دو اکوتیپ دیگر بود. با وجود ای ن از 7- درجه سانتیگراد، درصد بقاء دو اکوتیپ نیشابور و تربت حیدری ه / تفاوت معنیداری بین اکوتیپهای زنیان مشاهده نشد. کاهش دما به 5 LT50el نظر را به کمتر از 20 درصد کاهش داد، درحالیکه درصد بقاء اکوتیپ بیرجند در این دما حدود 60 درصد بود. به نظر میرسد که اکوتی پ بیرجند ب ا کمتر ین -7/8 درجه سانتیگراد) تحمل به تنش یخ زدگ ی بهتر ی از دو ) LT50su درصد نشت الکترولیتها، بالاترین درصد بقاء و وزن خشک بوته و نیز کمترین اکوتیپ دیگر دارد.

کلمات کلیدی