در این تحقیق به منظور بررسی اثر روشهای مختلف خشک کردن توسط آون، ماکروویو، دمای محیط (سایه) و ترکیب ماکروویو و دمای محیط بر زمان خشک شدن، میزان اسانس، فعالیت آنتی اکسیدانی و مواد فنولی دو توده ترخون (Artemisia dracunculus L.) دو آزمایش مستقل در قالب طرح کاملا تصادفی با 13 تیمار خشک کردن (آون: دماهای 40، 50، 60 و 70 درجه سانتی گراد؛ ماکروویو: توان های 900، 600، 450، 300، 180 و 100 وات؛ خشک کردن در دمای محیط؛ خشک کردن ترکیبی ماکروویو با توان های 900 و 600 + خشک کردن در دمای محیط) بر دو توده ترخون (مشهد و نیشابور) انجام شد. همچنین مقایسه ای بین نمونه تر و تیمارهای مذکور از نظر صفات فوق انجام شد (برای خشک کردن 13 تیمار و برای دیگر صفات 14 تیمار). نتایج این تحقیق نشان داد که به طور کل از نظر میزان رطوبت و مواد موثره اندازه گیری شده بین این دو توده تفاوت وجود داشت. همچنین عکس العمل این دو توده، از نظر واکنش به روش های مختلف خشک کردن تا حدی متفاوت بود. از نظر مدت زمان خشک شدن در هر دو آزمایش، طولانی ترین زمان (حدود 30 ساعت و 32 ساعت در توده مشهد و نیشابور) مربوط به دمای محیط و زودترین زمان (حدود 5 دقیقه) مربوط به ماکروویو با توان 900 وات بود. در هردو آزمایش بالاترین میزان اسانس (27/2 و 2/3% به ترتیب توده مشهد و نیشابور) مربوط به نمونه تر و بعد از آن دمای محیط و ماکروویو با توان 900 وات بود و افزایش دما باعث کاهش میزان اسانس شد. میزان اسانس در توان های دیگر ماکروویو و تیمارهای ترکیبی، متوسط بود. بیشترین فعالیت آنتی اکسیدانی (5/82 و 8/81% به ترتیب توده مشهد و نیشابور) مربوط به نمونه تر بود در حالی که کمترین میزان آن در توده مشهد (7/60 درصد) و نیشابور (53 درصد) به ترتیب مربوط به تیمارهای دمای محیط و 40 درجه آون بود. بالاترین میزان مواد فنولی (به ترتیب 165 میلی گرم گالیک اسید در گرم وزن خشک) در توده مشهد مربوط به تیمار ماکروویو با توان 600 و در توده نیشابور (7/524 میلی گرم) مربوط به تیمار ماکروویو با توان 900 بود.

کلمات کلیدی