از جمله اقداماتی که در مناطق خشک و نیمه خشک می توان به وسیله آن به حفظ و ذخیره رطوبت در خاک کمک کرد، بهره گیری از اصلاح کننده های خاک می باشد. یکی از راهکار های افزایش بازده آبیاری در این مناطق استفاده از هیدروژل ها است. پلیمرهای سوپر جاذب گروهی از اصلاح کننده ها می باشند که می توانند آب حاصل از آبیاری یا بارندگی را جذب کرده و از فرونشت عمقی آن جلوگیری کنند. به منظور ارزیابی تأثیر هیدروژل استاکوزورب (Stockosorb) و دور آبیاری بر رشد و نمو نهال تاغ، پژوهشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در حسین آباد غیناب (بیرجند، ایران) انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل مقادیر مختلف هیدروژل استاکوزرب (0، 0/1، 0/2، 0/3 و 0/4 درصد وزنی) و دور آبیاری (روزانه، هر سه روز یک بار و هر پنج روز یک بار) بودند. نتایج نشان داد که کاربرد هیدروژل تأثیر مثبت و معنی داری بر شاخص های رشدی نهال ها شامل ارتفاع نهال، وزن تر وخشک اندام هوایی، وزن تر و خشک ریشه و طول ریشه داشت. در تمام شاخص ها بیشترین مقدار مربوط به تیمار 0/4% پلیمر بود ولی اکثر شاخص های رشدی نهال در این تیمار با تیمار 0/3% تفاوت معنی داری نداشتند. همچنین بیشترین مقادیر شاخص های رشدی نهال تاغ با آبیاری سه روز یک بار به دست آمد. علاوه بر این استفاده از هیدروژل استاکوزورب باعث بهبود برخی از خصوصیات خاک گردید، به طوری که در نتیجه استفاده از آن، به طور معنی داری رطوبت قابل استفاده گیاه افزایش، ولی هدایت الکتریکی و جرم مخصوص ظاهری کاهش یافت (P<0.05). با توجه به نتایج این تحقیق، افزودن هیدروژل به خاک باعث موفقیت در استقرار نهال های تاغ و تقویت رشد آنها در مناطق خشک و نیمه خشک می شود. از این رو جهت کاهش مشکل کمبود آب در شرایط مشابه این پژوهش استفاده از 0/4% وزنی هیدروژل همراه با دور آبیاری سه روز یک بار می تواند به عنوان یک روش موفقیت آمیز برای حفظ رطوبت و افزایش رشد و نمو گیاه تاغ توصیه شود. با این وجود مقادیر بیشتر ماده سوپرجاذب و دورهای آبیاری متفاوت باید در شرایط صحرایی نیز بررسی شود.

کلمات کلیدی