عنوان : ( بررسی آلودگی نیترات آب زیرزمینی دشت دزفول-اندیمشک و تعیین منشا آلودگی به کمک ایزوتوپهای 15N و 18O )
نویسندگان: کمال خدایی/ دانشجو , حسین محمدزاده , حمیدرضا ناصری , علی اکبر شهسواری ,
Full Textچکیده
آب زیرزمینی اصلی‌ترین منبع آب شرب در اکثر شهرها و روستاهای ایران می‌باشد و آلودگی نیترات به عنوان یکی از شایع‌ترین آلودگی های آب زیرزمینی در ایران سلامت مردم را تهدید می‌کند. منشاء نیترات در آب زیرزمینی به طور عمده از مواد غیر آلی مانند کودهای شیمیایی و آلی مانند فضولات انسانی و حیوانی و مواد آلی موجود در خاک می‌باشد. اولین قدم در برنامه‌ریزی و اجرای طرح‌های جلوگیری، کاهش و کنترل آلودگی، شناسایی منشاء آلودگی است. این تحقیق با هدف بررسی آلودگی نیترات آب زیرزمینی در دشت دزفول- اندیمشک و شناسایی منشاء نیترات انجام شده است. برای تعیین غلظت نیترات و اندازه‌گیری کاتیونها و آنیونهای دیگر 102 نمونه آب زیرزمینی از چاه‌ها، 3 نمونه آب از رودخانه و 7 نمونه از زهکش آب زیرزمینی در اردیبهشت سال 1388 برداشت شده است. پارامترهای دما، هدایت الکتریکی و PH همزمان با نمونه‌برداری در محل اندازه‌گیری شده است. همچنین 26 نمونه آب از منابع مختلف برای اندازه‌گیری نسبت ایزوتوپهای اکسیژن و نیتروژن مولکول نیترات جهت شناسایی منشاء نیترات مورد آنالیز قرار گرفته است. نتایج نشان می‌دهد که غلظت نیترات در بخش‌های شمالی و شمال شرقی آبخوان بیش از حد مجاز شرب (مطابق با استاندارد سازمان بهداشت جهانی) بوده و از شمال به سمت جنوب از غلظت نیترات کاسته می‌شود. تحلیل نتایج آنالیز ایزوتوپی نشان می‌دهد که منشاء غالب نیترات آب زیرزمینی در دشت دزفول – اندیمشک مصرف کودهای شیمیایی است. در برخی از نمونه‌ها بویژه چاههایی که در شهرها و روستاها واقع شده‌اند اختلاط نیترات ناشی از چاههای جذبی (فضولات انسانی) با نیترات ناشی از کودهای شیمیایی مشاهده می‌شود. 15Nδ با عمق آب زیرزمینی رابطه مستقیم نشان می‌دهد بدین معنی که با افزایش عمق بر میزان 15Nδ افزوده می‌شود. در جهت جریان آب زیرزمینی از شمال به جنوب در چاههای عمیق غنی‌شدگی 15N و 18O در اثر نیترات زدایی توسط باکتری ها مشاهده می‌شود.
کلمات کلیدی
, منشاء نیترات, آب زیرزمینی, ایزوتوپ 15N, ایزوتوپ 18O, دزفول اندیمشک
@article{paperid:1035761,
author = {کمال خدایی/ دانشجو and محمدزاده, حسین and حمیدرضا ناصری and علی اکبر شهسواری},
title = {بررسی آلودگی نیترات آب زیرزمینی دشت دزفول-اندیمشک و تعیین منشا آلودگی به کمک ایزوتوپهای 15N و 18O},
journal = {زمین شناسی ایران},
year = {2012},
volume = {6},
number = {23},
month = {September},
issn = {1735-7128},
pages = {93--111},
numpages = {18},
keywords = {منشاء نیترات، آب زیرزمینی، ایزوتوپ 15N، ایزوتوپ 18O، دزفول اندیمشک},
}
%0 Journal Article
%T بررسی آلودگی نیترات آب زیرزمینی دشت دزفول-اندیمشک و تعیین منشا آلودگی به کمک ایزوتوپهای 15N و 18O
%A کمال خدایی/ دانشجو
%A محمدزاده, حسین
%A حمیدرضا ناصری
%A علی اکبر شهسواری
%J زمین شناسی ایران
%@ 1735-7128
%D 2012
