ماکروفون های ساکن در خاک از اجزای مهم تنوع زیستی خاک به شمار می روند. با هدف بررسی تأثیر نوع محصول و شیوه مدیریت زراعی بر جامعه ماکروفون خاک سه زیستگاه شامل مزارع یونجه، مزارع کم نهاده گندم و مزارع پرنهاده گندم مورد پیمایش قرار گرفت. برای هر زیستگاه شش واحد نمونهگیری منظور گردید. در هر واحد نمونه گیری ماکروفون های خاک با استفاده از تله های چاله ای جمع آوری و به تفکیک خانواده شمارش شدند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آنالیزهای تقابل، تشابه و تجزیه به مولفه های اصلی انجام گرفت. نتایج آنالیز تقابل نشان داد که شاخص 1) می باشد. انجام آنالیز تشابه حاکی از اختلاف در / 2) بیش از محصول گندم ( 88 / شانون در محصول یونجه ( 11 ترکیب جامعه ماکروفون خاک دو محصول داشت به نحوی که ماکروفون های مفید شامل عنکبوتیان، سوسک زمینی و کرمهای خاکی در محصول یونجه فراوان تر بودند. پایائی و تخریب کمتر محصول یونجه عامل اصلی این فراوانی تشخیص داده شد. در حالی که اختلاف محسوسی بین دو شیوه مدیریت کم نهاده و پرنهاده گندم از نظر شاخص های تنوع مشاهده نگردید با این وجود ترکیب متفاوتی از ماکروفون ها در دو شیوه مدیریتی شکل گرفت. گرایش ماکروفون های مفید خاک به سکونت در زیستگاه کم نهاده قابل درک بود. عمده اختلاف در ترکیب ماکروفون ها به عدم کاربرد علف کش ها و مصرف کمتر کودهای نیتروژنه در زیستگاه کم نهاده گندم نسبت داده شد. به طور کلی نتیجه گرفته شد که بهبود تنوع زیستی ماکروفون های خاک نیازمند بکارگیری مدیریت کم نهاده و وارد کردن بقولات در برنامه تناوب زراعی میباشد.

کلمات کلیدی